Deze Dag in de Geschiedenis

1921

Geboortedag NL econoom en publicist Jan Pen (1921-2010), in Lemmer. Zoon van een nettenhandelaar. 'Friese Groninger'. Hoogleraar economie aan de RUG 1956-86, en vele jaren één van de bekendste economen van Nederland. Kritisch sociaal-democraat. Schreef columns in Het Parool. De 'Jan Pen Prijs' van de RUG voor middelbare scholieren is naar hem genoemd. In het boek "Onder professoren" van W.F. Hermans (1921-95) figureert Jan Pen als 'Tabe Pap'. In 2009 werd per abuis -door een persoonsverwisseling- gemeld in de media dat hij was overleden, in 2010 overleed hij echt, in Haren.

1944

Een Handley Page Halifax Mk III bommenwerper van de Britse RAF stort neer nabij Opende. Zeven inzittenden komen om het leven, een Brit en zes Australiërs. Ze zijn begraven op het Protestantse Kerkhof van Opende (WO-II).

1948

Het 'Kamp De Beetse' (of Kamp Sellingerbeetse) wordt gesloten. De laatste gevangenen in het kamp waren voormalige NSB-ers en SS-ers. Eerder werden hier o.a. joden opgesloten door de Duitse bezetters en werklozen in het kader van de werkverschaffing gehuisvest. De barakken van het kamp zouden worden afgebroken en verkocht, op één na, die in 2012-1014 zou worden gerenoveerd en opengesteld voor het publiek als informatiecentrum.

1955

Geboortedag GR bioloog-ecoloog en publicist Jan Doevendans. Werkte -als columnist en bioloog- mee aan diverse programma's van Radio Noord en TV Noord. Stichtte in Groningen het 'Buitenbedrijf BBZ', gespecialiseerd in milieuvriendelijke technieken, het aantrekken van zwaluwen, vleermuizen en vlinders en het verwijderen van wespen, houtworm, duiven, steenmarters en zwam.

1986

De 15e Oldambtrit -over 70 km.- wordt gewonnen door de schaatsende wielrenner Dries Klein. Bij de vrouwen wint Ypie op de Hoek. De Oldambtrit, met start en finish in Scheemda, behoort tot de 14 natuurijsklassiekers die in Nederland gehouden worden.

1990

De voormalige AID-inspecteur Harmannus Gomarus uit Donderen is, tot ontsteltenis van vissers en handelaren, de nieuwe directeur van de Visafslag Lauwersoog. Gomarus had de visserijsector jarenlang gecontroleerd en beboet. Hij moet als directeur een eind maken aan fraude en gesjoemel bij de afslag. Hij volgt Jaap Zwartveld op, die vertrok naar Den Helder. In 1995 zou Gormarus echter op staande voet worden ontslagen door de Raad van Commissarissen wegens slechte bedrijfsresultaten.

2001

B&W van Tynaarlo maken bekend dat Paterswolde een 'Jan Pelleboerplein' krijgt in het centrum van het dorp, ter nagedachtenis aan de in 1992 aan een hartstilstand overleden weerman Jan Pelleboer (1924-1992) van o.a. Radio Noord, TROS en Nieuwsblad van het Noorden.

2012

De Raad van State geeft groen licht voor de baanverlenging op Groningen Airport Eelde, na 35 jaar van verzet en juridische procedures door tegenstanders, die sinds 1992 opereerden als de 'VOLE' (Vereniging Omwonenden Luchthaven Eelde). Het vliegveld mag nu eindelijk de start- en landingsbaan verlengen van 1800 naar 2500 meter, om deze geschikt te maken voor grotere vliegtuigen, zodat ook op verre bestemmingen gevlogen kan worden. Op 24 april 2013 zou de verlengde baan in gebruik worden genomen. De baanverlenging zou ruim 20 miljoen euro gaan kosten.

1825

Sterfdag NL staatsman, jurist en ambassadeur Rutger Jan Schimmelpenninck (1761-1825). Heer van Nyenhuis, Peckedam en Gellicum. Was in 1805-06 raadpensionaris van de 'Bataafse Republiek' (aangesteld door Napoleon Bonaparte). Hij nam in 1805 zijn intrek op Paleis Huis ten Bosch en reed op werkdagen met zijn koets naar het Binnenhof. Hij voerde 'grondbelasting' in en belasting op o.a. zout, zeep, turf, alcohol, graan, meel, vlees en paarden. In 1806 werd hij vervangen door Napoleon's broer Lodewijk Napoleon (1778-1846).

1900

Sterfdag NL politicus-bestuurder en econoom Gerrit Ybema (1945-2012). Kanker. Geboren in Schettens, Friesland, studeerde economie in Groningen. Hij werd meteen na de oprichting in 1966 lid van D66. Raadslid Leeuwarden (1986-1990), Tweede Kamerlid (1989-1998), staatssecretaris van Economische Zaken (1998-2002) in het 'tweede kabinet-Kok'. Na zijn politieke loopbaan richtte hij zijn eigen adviesbedrijf 'Ybema Economy Solutions' op. Hij was lid van de 'Heeren Zeventien', een exclusief gezelschap van invloedrijke mannen in Friesland.

1906

Geboortedag NL wielrenner Jan Pijnenburg (Johannes Baptist Norbertus Pijnenborg 1906-79), in Tilburg. Bijnamen: 'Kanonbal' en 'De Pijn'. Baan- en zesdaagsespecialist. Won in zijn loopbaan ruim 300 baanwedstrijden tijdens koppelkoersen. Reed in totaal 50 'zesdaagses' en won 17 keer. Zilveren medaille (ploegenachtervolging) op de Olympische spelen 1928 in Amsterdam. Na zijn afscheid in 1940 exploiteerde hij -tot 1975- een restaurant in Tilburg. Hij overleed in 1979.

1922

het Internationale Gerechtshof in Den Haag houdt voor het eerst zitting.

1937

Geboortedag NL voetballer Coen Moulijn (Coenraadt Moulijn, 1937-2011), in Rotterdam. Bijnaam: 'Mister Feyenoord'. Linksbuiten, dribbelaar. Begon bij Xerxes, en speelde tussen 1955-72 voor Feyenoord 487 wedstrijden in de hoofdmacht (clubrecord), plus 38 interlands in Oranje (4 doelpunten). Zijn laatste (ere-)wedstrijd voor Feyenoord was op 9-6-1972. Bij stadion 'De Kuip' staat sinds 2010 een bronzen standbeeld van hem. Hij had na zijn voetballoopbaan de winkel 'Coen Moulijn Dames- en Herenmode' aan de Langenhorst in Rotterdam. Hij overleed begin 2011 aan de gevolgen van een herseninfarct.

1943

Geboortedag NL politiewoordvoerder, producent en presentator Klaas Wilting, in Sleen. Begon in 1964 bij de gemeentepolitie in Amsterdam. Nam in 2000 ontslag bij het korps Amsterdam-Amstelland, om mediatrainer te worden en producent van bedrijfsfilms. In 2005 richtte hij -samen met Peter R. de Vries en Jan Nagel- de Partij voor Rechtvaardigheid, Daadkracht en Vooruitgang op (PRDV), maar dat leidde tot niets. Hij presenteerde bij Omroep Flevoland o.a. "De 12e provincie", "De ambassadeur" en "Bureau Flevoland". Hij was ook woordvoerder van voetbalclub AZ en van de DSB Bank.

1944

Geboortedag NL politicus-bestuurder Tineke Netelenbos (Tine of Tineke Netelenbos-Koomen), in Wormerveer. PvdA. Staatssecretaris van OCW (1994-1998) in het eerste kabinet-Kok. Minister van Verkeer en Waterstaat (1998-2002) in het tweede kabinet-Kok. Stapte in 2003 uit de politiek. Waarnemend burgemeester van Oud-Beijerland (2005-06), Haarlemmermeer (2006-07) en Ede (2007-08). In 2008 werd ze voorzitter van de Koninklijke Vereniging van Nederlandse Reders (KNVR). Actief in de vrouwen-vredesbeweging. Begon als lerares in het LBO en MBO.

1966

Schaatser Kees Verkerk verslaat zijn rivaal Ard Schenk en verovert in het Zweedse Gothenburg de wereldtitel allround. In 1967 zou hij dat opnieuw doen.

1967

Geboortedag NL presentator en actrice Paula Udondek (Paula Nkoyo Udondek), in Ebute Metta, Lagos, Nigeria. Nigeriaanse vader, Nederlandse moeder. TV: quiz "Get the picture", "Knoop in je zakdoek", "De notenclub", "Waku waku" (KRO). Presenteerde eerder bij TV West. Schreef columns, verhalen, theaterteksten, toneelstukken en een soapserie ("Dit leven gaat voorbij"). Begon een eigen coachingbedrijf, 'Paula Udondek Coaching'. Ambassadeur van de Hersenstichting.

1967

D'66 (later D66, o.l.v. Hans van Mierlo) en de Boerenpartij (o.l.v. Hendrik Koekoek) winnen de Tweede Kamerverkiezingen en krijgen elk zeven zetels. De KVP verliest acht zetels en de PvdA levert er zes in.

1970

Schaatser Ard Schenk wint in Oslo, Noorwegen de wereldtitel allround. Kees Verkerk wordt derde, Jan Bols vierde. Schenk zou in 1971 en 1972 opnieuw winnen (en in 1973 in de 'prof league').

1979

Geboortedag NL actrice, presentatrice en zangeres Chantal Janzen, in Tegelen. Musicalster. Film, TV en theater. Films: "Volle maan", "Feestje", "De dominee", "Alles is liefde", "Kicks", "Soof", "Het verlangen". Musicals: o.a. "Petticoat" (speciaal voor haar geschreven), "42nd Street", "Belle en het beest", "Tarzan", "Wicked". TV: presentatie "D'r op of d'r onder", "Staatsloterij show" (met Carlo Boszhard), "Idols 2006" (met Martijn Krabbé), "Ranking the Stars", "De TV Kantine"; serie "Divorce". Zong: "Vecht mee" (met Yes-R). Televizier-Ster Presentatrice. Ze had van 2001-04 een relatie met Johnny de Mol.

1990

Sterfdag NL schrijver en vertaler Frans Kellendonk (Franciscus Gerardus Petrus Kellendonk, 1951-90). AIDS. Schreef: "Mystiek lichaam", "De nietsnut", "Bouwval", "Namen en gezichten". Hij was van 1978-83 hoofdredacteur van tijdschrift 'De Revisor'.

2001

De Nederlandse Spoorwegen starten met het betalen van schadevergoeding aan treinreizigers als een trein minimaal een halfuur vertraging heeft.

1803

Geboortedag Zwitsers-Amerikaanse pionier John Sutter (John Augustus Sutter, 1803-80), in Kandern, Baden. Ikoon van Californië. Hij stichtte in 1841 'Fort New Helvetia' of 'Sutter's Fort', wat de basis zou worden voor de huidige hoofdstad Sacramento. In 1848 vond James W. Marshall (1810-85), een werknemer van Sutter, goud bij het bouwen van een houtzagerij, wat de Californische goldrush in gang zette. Maar Marshall en Sutter zouden niet rijk worden van de vondst. Sutter moest zijn eigendommen in 1858 zelfs opgeven, en verhuisde naar de oostkust, waar hij jarenlang tevergeefs om restitutie lobbyde. Hij overleed in 1880.

1820

Geboortedag US burgerrechtenactiviste Susan Anthony (Susan Brownell Anthony, 1820-1906), in Adams, Massachusetts. Pionier van de Amerikaanse vrouwenbeweging; suffragette, streed voor vrouwenkiesrecht in de V.S. Ze haalde de universiteit van Rochester in 1900 over om ook vrouwelijke studenten toe te laten. Streed tegen slavernij en prostitutie. Ze trouwde nooit. In 1920, ruim 14 jaar na haar dood door een hartkwaal, werd het vrouwenkiesrecht ingevoerd in de Verenigde Staten.

1913

Geboortedag Belgische striptekenaar Willy Vandersteen (Willebrord Jan Frans Maria Vandersteen, 1913-90), in Antwerpen. Geestelijk vader van "Suske en Wiske" (na zijn dood voortgezet door tekenaars Paul Geerts en Marc Verhaegen). Hij tekende verder o.a. de series "Jerom", "Biggles", "De rode ridder", "Karl May", "Safari", "Robert en Bertrand" en "De geuzen". Hij overleed in 1990.

1929

Geboortedag Engelse autocoureur Graham Hill (Norman Graham Hill, 1929-75), in Londen. Wereldkampioen formule-1 in 1962 en 1968. Won de Indy 500 in 1966. Vader van autocoureur Damon Hill, die in 1996 wereldkampioen werd. Graham Hill kwam in 1975 om het leven bij een ongeluk met een Piper Aztec vliegtuig dat hij zelf bestuurde. Ook 5 passagiers verloren hun leven (Hills vrouw zou aansprakelijk worden gesteld door de erfgenamen van de andere slachtoffers, en Hills nalatenschap zou vrijwel geheel opgaan aan kosten en regelingen).

1951

Geboortedag Brits-Amerikaanse actrice en kunstenares Jane Seymour (Joyce Penelope Wilhelmina Frankenberg), in Hayes, Middlesex. Haar moeder was Mieke Frankenberg-van Trigt, een Nederlandse uit Deventer. Films: "Live and let die", "Sinbad and the eye of the tiger", "Heidi", "Touching wild horses" en talrijke televisiefilms. TV: hoofdrol in de serie "Dr. Quinn, medicine woman". Ze schrijft ook boeken, ontwerpt sieraden, schildert en beeldhouwt en opende haar eigen kunstgalerie in Los Angeles. Ze was van 1993-2015 getrouwd met acteur James Keach.

1965

Canada kiest de rode 'maple leaf' (esdoornblad) als symbool voor de nationale vlag.

1971

Decimal Day in het Verenigd Koninkrijk en Ierland, vanaf nu worden de valuta in het Verenigd Koninkrijk en Ierland opgedeeld in een decimale onderverdeling: voortaan komt 1 pond sterling overeen met 100 pence (was 240 pence). De modernisering werd ingevoerd door de regering o.l.v. de conservatieve premier Edward Heath (1916-2005). Veel Britten treuren en vinden dat hun land 'z'n ziel heeft verloren'.

1978

De Amerikaanse bokser Mohammed Ali (Muhammad Ali, Cassius Clay, 1942-2016) verliest zijn wereldtitel in het zwaargewicht aan zijn landgenoot Leon Spinks en moet rake stoten incasseren tijdens het duel in Las Vegas, Nevada. Het is voor Spinks het hoogtepunt van zijn bokscarrière. Op 15 september van hetzelfde jaar zou Ali de wereldtitel heroveren op Spinks in de Louisiana Superdome. Na dit gevecht zou Ali -voorlopig- stoppen met boksen.

1989

Ruim honderdduizend Russische militairen beginnen aan hun uittocht uit Afghanistan nadat -dankzij de V.N.- een akkoord was bereikt dat een einde maakte aan de al tien jaar durende oorlog. Die begon toen de Russen het marxistische regime in Kabul te hulp schoten in de strijd tegen de Moedjahedien (islamitische opstandelingen). De oorlog zorgde voor 5 miljoen vluchtelingen naar Pakistan en Iran. Naar schatting 1,5 tot 2 miljoen mensen kwamen om het leven, waarvan 90% burgers, en 14.751 Sovjetmilitairen.

1918

Geboortedag US zanger-songwriter en gitarist Hank Locklin (Lawrence Hankins Locklin, 1918-2009), in McLellan, Florida. Country, C&W. Songs: "Please help me, I'm falling", "Send me the pillow that you dream on", "Seven or eleven", "Let me be the one", "My old home town", "Geisha girl", "Sitting alone at a table for two", "The country hall of fame", "Happy journey", "Happy birthday to me". Hij overleed in 2009.

1941

Geboortedag US songwriter-componist, pianist, zanger en producer Brian Holland, in Detroit. Motown, R&B. Lid van het songwriterstrio 'Holland-Dozier-Holland', dat wereldhits schreef als "You keep me hangin' on", "Reach out, I'll be there", "The happening", "It's the same old song", "Band of gold", "Bernadette" en "Stop in the name of love". Eerder schreef hij samen met Robert Bateman -als het duo 'Brianbert'- o.a. hits als "Please mr. postman". Trad eind jaren '50 zelf op als 'Briant Holland' en maakte in de jaren '70 een comeback. Jongere broer van songwriter Eddie Holland.

1944

Geboortedag US zanger-gitarist Denny Zager, in Wymore, Nebraska. Duo: 'Zager & Evans' (met Rick Evans). Songs: "In the year 2525", "Cary Lynn Javes", "Listen to the people", "Help one man today". Omdat verder succes uitbleef ging het duo in 1974 uit elkaar. Zager werd muziekleraar en ging later gitaren bouwen in zijn bedrijfje 'Zager Guitars' in Lincoln, Nebraska.

1944

Geboortedag Engelse drummer Mick Avory (Michael Charles Avory), in East Molesey, Surrey. Groep: 'The Kinks', van 1964-84. Songs: "A well respected man", "Dedicated follower of fashion", "Dandy", "Waterloo sunset", "Lola", "Sunny afternoon", "Deadend Street", "Mr. Pleasant", "Wonderboy", "Apeman". Hij verliet de band in 1984 vanwege aanhoudende ruzies met groepslid Dave Davies. Speelde vanaf 1996 bij 'The Kast Off Kinks', van 2004-07 in de sixtiesrevival-supergroep 'The Class of 64', en daarna in 'The '60s All Stars'.

1947

Geboortedag US componist en dirigent John Adams (John Coolidge Adams), in Worcester, Massachusetts. Klassiek, opera, koorwerken, minimalistische muziek, filmmuziek. Werk: "Nixon in China", "A flowering tree", "Harmonielehre", "Short ride in a fast machine", "On the transmigration of souls", "City noir". "Hallelujah Junction", "American berserk", "I am love".

1947

Geboortedag NL zanger-songwriter en producer Arnie Treffers (Arnoldus Treffers, 1947-95), in Assen. Groep: 'Long Tall Ernie and The Shakers' (songs: "Do you remember", "The golden years of rock & roll", "Get yourself together", "Alright", "Big fat mama", "Turn your radio on", "Get yourself together", "Rockin' rocket", "Operator, operator"). Solo: "The dreamer", "Rock & roll will never die", "Lolita". Hij woonde in de jaren '80 in Aalborg, Denemarken, waar hij samen met zijn latere echtgenote een restaurant begon. Hij overleed in 1995 in Westeremden aan longkanker.

1951

Geboortedag US zangeres-songwriter en actrice Melissa Manchester, in The Bronx, New York. Songs: "Midnight Blue", "You should hear how she talks about you", "Don't cry out loud", "Ice castles", "The promise", "Treasure", "Two courageous hearts", "Feelin' for you" (met Keb' Mo'). TV: series "Fame", "Blossom". Films: "For the boys", "Dirty girl".

1959

Geboortedag Engelse zanger en gitarist Ali Campbell (Alister Campbell), in Birmingham. Groep: 'UB40'. Songs: "Sing our own song", "Rat in the kitchen", "Can't help falling in love", "The way you do the things you do", "Homely girl", "Red red wine", "I got you babe" (met Chrissie Hynde).

1965

Sterfdag US zanger-songwriter en pianist Nat King Cole (Nathaniel Adams Cole, 1919-65). Longkanker (hij rookte drie pakjes sigaretten per dag). Hij werd in 1956 de eerste zwarte Amerikaan met een eigen wekelijkse TV-show. Jazz, blues, swing, pop. Zong: "Mona Lisa", "Unforgettable", "When I fall in love", "Too young", "Send for me", "Pretend", "Route 66", "Straighten up and fly right". Films: "St. Louis Blues", "Cat Ballou". Vader van zangeres Natalie Cole (1950-2015).

1979

Geboortedag US zanger-songwriter en muziekproducer Adam Granduciel (Adam Granofsky), in Dover, Massachusetts. Groep: 'The War on Drugs'. Songs: "Pain", "Under the pressure", "Holding on", "Red eyes", "Thinking of a place", "Nothing to find".

1981

Sterfdag US gitarist Mike Bloomfield (Michael Bernard Bloomfield, 1943-81). Alcoholist en heroïneverslaafde, hij overlijdt in zijn auto aan een overdosis drugs. Groepen: 'The Butterfield blues band', 'The Electric flag'. Solo: "Don't think about it baby", "Cherry red", "Born in Chicago". Zat in 1965-66 in de band van Bob Dylan. Speelde in 1968 de beroemde 'Super Session' met Al Kooper en Stephen Stills (songs: "Stop", "You don't love me", "Season of the witch").

2000

Sterfdag GR etherpiraat en zanger 'Oompie Koerier' (Barteld Grofsmid, 1937-2000). Gevolgen van kanker. Voorvechter van het NL lied en de 'vrije zenders'. Hij opereerde vanuit Zuidbroek en Muntendam. Werd tientallen keren uit de lucht gehaald, kreeg talloze celstraffen. Zong: "Ik ben Oompie Koerier", "Het werkmanskind", "En in een poep en een zucht", "Ik ben de kluts kwijt", "Het ouderhuis", "Ik ga de nor in", "In Bankenbosch", "Ik vier het kerstfeest alleen met de fles". Vader van zanger Lammert Grofsmid. In 2000 werd hij door de luisteraars van Radio Noord postuum verkozen tot 'Groninger van het Jaar 2000'.

2007

Sterfdag US songwriter-tekstdichter Ray Evans (Raymond Bernard Evans, 1915-2007). Hartverlamming. Vormde een succesvol songwritersduo met Jay Livingston (1915-2001). Ze wonnen samen filmsong-Oscars voor "Buttons and bows", "Mona Lisa" en "Que sera sera (whatever will be, will be)", en schreven samen "Silver bells" en de titelsongs voor "Bonanza" en "Mr. Ed".

2016

Sterfdag Canadese zangeres en actrice 'Vanity' (Denise Katrina Matthews-Smith, 1959-2016). Nierfalen door drugsmisbruik. Duitse moeder, zwarte vader. Protegé van Prince, die haar ook haar artiestennaam gaf. Groep: 'Vanity 6'. Songs: "Nasty girl", "He's so dull", "Make up". Solo: "Pretty mess", "Under the influence", "Undress". Films: "Klondike fever", "Terror train", "The last dragon", "South beach", "Neon city".