Deze Dag in de Geschiedenis

1444

Geboortedag GR humanist, filosoof en organist Rudolf Agricola (eigenlijk Roelof Huesman, Huysman of Huusman; ook Rodolphus Agricola Phrisius, 1444-85), in Baflo (zijn vader Hendrik werd kort na de geboorte benoemd tot abt van het Klooster Selwerd). Bijnaam: 'Het licht uit het Noorden'. Eerste NL humanist van Europese faam. Hij studeerde in Erfurt, Keulen, Leuven, Pavia en Ferrara. Hij was van 1480-84 secretaris van de stad Groningen. Hij hield van muziek en boksen. Hij stierf in 1485 als hoogleraar in Heidelberg. In Groningen zijn de Agricolastraat en het 'Rudolf Agricola Instituut' van de RUG naar hem genoemd.

1837

Geboortedag NL politicus-bestuurder Samuel van Houten (1837-1930), in de stad Groningen. Zijn vader had een houtzagerijmolen aan het Damsterdiep. Was gemeenteraadslid en wethouder (1867-69) van Groningen, daarna Tweede Kamerlid, minister van Binnenlandse Zaken (1894-97) en Eerste Kamerlid. Diende als Tweede Kamerlid in 1874 het 'Kinderwetje van Van Houten' in, dat kinderarbeid beneden de 12 jaar verbood. Broer van de GR kunstschilder Sientje Mesdag-van Houten (Sina van Houten, 1834-1909). Hij overleed in 1930.

1903

Geboortedag NL politicus-bestuurder Hans Linthorst Homan (Johannes Linthorst Homan, 1903-86), in Assen. Liberaal. Zoon van de (latere) CdK van Drenthe Jan Linthorst Homan (1873-1932). Hij was zelf van 1937-41 CdK van Groningen. Richtte met Jan de Quay en Louis Einthoven in juli 1940 de 'Nederlandsche Unie' op, die zich bereid verklaarde tot vergaande concessies aan de Duitse bezetters (Homan werd niettemin in 1941 ontslagen door de Duitsers). Hij keerde na de oorlog niet terug als CdK. Later maakte hij een comeback als Europees bestuurder en als voorzitter van het Nederlands Olympisch Comité (NOC). Hij overleed in 1986.

1934

Geboortedag GR boer en kerkbouwer Albert Harkema (1934-2011), in Aduard. Hij werd bekend door zijn 'Kerkje Harkema', een miniatuurkerk die hij bouwde met 12.000 Belgische bakstenen op het erf van zijn oude kloosterboerderij 'Arbere' nabij Den Ham. Een orgel haalde hij uit IJhorst en de Mariabeelden uit nog zuidelijker oorden. Hij overleed in 2011 in Zuidhorn.

1950

De Provincie Groningen neemt een eigen vlag aan: rood en blauw en verdeeld door een staand wit-groen kruis. Het linker bovenvlak en het rechter ondervlak zijn rood en de andere vlakken zijn blauw. De kleuren komen uit de Stadsvlag en het wapen van de Ommelanden: wit en groen uit het Stadswapen, en rood en blauw uit het Ommelander wapen. Het groene kruis -op een wit kruis- symboliseert de centrale positie van de stad Groningen. De vlag is -na geruzie tussen Stadjers en Ommelanders in Provinciale Staten- hoogstpersoonlijk ontworpen door (dan) gedeputeerde Jan Tuin (1900-72), de latere burgemeester van Groningen.

1957

De RON verhuist van de middengolf naar de FM en krijgt een nieuwe zender in Hoogezand, nabij de locatie van het huidige Gorechtpark.

1960

De GR dichter en schilder Hendrik de Vries (1896-1989) uit Haren krijgt de Culturele Prijs van de Provincie Groningen, uit handen van Commissaris der Koningin mr. Willem Augustijn Offerhaus (1897-1961).

1962

Geboortedag Surinaams-Nederlandse voetballer en trainer Hennie Meijer (Hennie Ingemar Meijer), in Pramaribo. Bijnaam: 'de Kont'. Laatbloeier, hij ging pas op zijn 18e voetballen. Clubs: DJK, Telstar, Volendam, Roda JC, Ajax, FC Groningen, Tokyo Verdy Kawasaki, Cambuur Leeuwarden, SC Heerenveen, De Graafschap, BV Veendam. Hij speelde vijf seizoenen voor FC Groningen (146 competitiewedstrijden), en scoorde daarin 49 keer. Clubs als trainer: werd in 1999 opgenomen in de technische staf van Heerenveen; Leeuwarden, Stormvogels Telstar, Weesp FC.

1965

de GR kunstschilder Jan van der Zee (1898-1988) ontvangt de Culturele Prijs van de Provincie Groningen, uit handen van commissaris der koningin Cees Fock (1905-99).

1985

De 14e Oldambtrit -over 70 km.- wordt gewonnen door Anne Postmus. Bij de vrouwen wint Elske van der Meer. De Oldambtrit, met start en finish in Scheemda, behoort tot de 14 natuurijsklassiekers die in Nederland gehouden worden.

1987

Sterfdag GR voetballer en chirurg Hans Tetzner (Johannes Cornelus Tetzner, 1898-1987). Geboren in Groningen. Club: Be Quick Groningen (in 1920 werd hij met Be Quick landskampioen), Oranje (8 wedstrijden). Tijdens zijn voetbalcarrière bedacht hij de 'buitenspelval' en introduceerde deze ook in het Nederlands elftal. Hij was ook chirurg (kniespecialist, zijn bekendste patiënt was Johan Cruijff). In 1926 stopte hij met voetballen. In 1958 was hij de eerste voorzitter van 'Jumping Amsterdam'. Broer van voetballer en schaatser Max Tetzner (1896-1932).

1989

De Commissarissen der Koningin Henk Vonhoff (1931-2010) van Groningen en Hans Wiegel van Friesland sluiten het 'Herenakkoord' (of 'Commissarissenakkoord') met het kabinet: Groningen krijgt het gefuseerde Noordelijke symfonieorkest (NNO). Het 'Van Hall Instituut' en lerarenopleiding 'Ubbo Emmius' verhuizen naar Leeuwarden. Het hogere kunstonderwijs (inclusief het conservatorium) wordt in Groningen gebundeld. De afspraken moeten een eind maken aan de ruzies en concurrentiestrijd tussen Groningen en Friesland.

1886

Geboortedag eerste 'nationale' voetbaltweeling Anton Hörburger (1886-1978) en Arnold Hörburger (1886-1966), in Rotterdam. Eeneiige tweeling. Clubs: VOC, HVV Quick. Arnold speelde acht keer voor Oranje. Anton officieel nooit (hij was wel reserve), maar volgens hardnekkige geruchten speelde hij soms heimelijk de tweede helft in plaats van zijn broer (wissels waren destijds nog niet toegestaan). De broers bleven ongetrouwd en leefden hun hele leven samen.

1897

Geboortedag NL acteur Johan Kaart jr. (Johannes Antonius Kaart, 1897-1976), in Amsterdam. Bijnaam: 'Job'. Toneel: klucht "Potasch en Perlemoer", musical "My fair lady" (hij speelde 'Alfred Doolittle'). Trad regelmatig op voor radio en TV (o.a. VARA en AVRO). Films: "De Jantjes", "Ciske de rat". Hij had in 1960 succes met het liedje "As 't effe kan... ja dan". Zoon van acteur Johan Kaart sr. Hij overleed in 1976.

1925

Geboortedag Duits-Nederlandse politiek cartoonist en illustrator Fritz Behrendt (Fritz Alfred Behrendt, 1925-2008), in Berlijn. Joodse afkomst. Groeide op in -en vluchtte in 1937 uit- nazi-Duitsland. Tekende voor o.a. NRC (Algemeen Handelsblad), Vrij Nederland, Het Parool en De Telegraaf. Voor zijn komst naar Nederland werd hij in 1947 commandant van een internationale jeugdbrigade in het Joegoslavië van Tito, en zat hij in 1949-50 in Oost-Berlijn in de gevangenis vanwege 'Titoïstische activiteiten'. Na zijn vrijlating verhuisde hij naar Nederland. Kreeg de United Nations Award 2000. Hij overleed eind 2008.

1946

Officiële oprichting van het 'Humanistisch Verbond' door een aantal prominente Nederlanders; onder hen is de GR dichter en letterkundige Garmt Stuiveling (1907-85) uit Stroobos.

1947

Geboortedag NL presentator en (sport)journalist Frits Barend (Frits Jelle Barend), in Amsterdam. TV: "Barend & Van Dorp", "BVD" (RTL4 en Talpa, met Henk van Dorp), tot 2006. Was verslaggever en columnist voor o.a. 'Vrij Nederland' en 'Nieuwe Revu'. Bundels: "Ajax, Barcelona, Cruijff", "Klaverjassen in Barcelona". Vader van presentator, columnist en sportjournalist Barbara Barend.

1952

Schaatser Kees Broekman (1927-92) wint in Oslo de eerste Nederlandse medaille (zilver) tijdens Olympische winterspelen. Hij wordt tweede op de 5.000 meter, achter de Noor Hjalmar Andersen. Twee dagen later zou de 10.000 meter dezelfde uitslag krijgen. Ook schaatser Wim van der Voort zou in Oslo een zilveren plak winnen (op de 1500 meter), opnieuw achter Hjalmar Andersen. Het eerste Nederlandse Olympische goud bij het langebaanschaatsen zou pas in 1968 worden verdiend in Grenoble door Carry Geijssen.

1975

De redactie van het Dagblad van het Oosten in Almelo gaat o.l.v. hoofdreacteur Dick Houwaart in staking, uit protest tegen het plan van eigenaar 'Tijl' om de krant te verkopen aan uitgever 'Van der Loeff', die hem wilde laten opgaan in het dagblad Tubantia. De staking zou niets opleveren: per 1 mei zou het Dagblad van het Oosten kopblad worden van Tubantia.

2012

Prins Johan Friso (43) wordt in bij Litzen-Zugertobel in Oostenrijk tijdens het skiën getroffen door een lawine. Hij ligt zo'n 25 minuten onder een pakket sneeuw voor hij wordt gevonden en gereanimeerd en in kritieke toestand naar een ziekenhuis in Innsbruck wordt overgebracht. Daar zou ernstig hersenletsel worden geconstateerd. De prins zou in coma blijven en uiteindelijk in 2013 overlijden in Den Haag.

2013

NL schaatser Sven Kramer wint in het Vikingskipet (Vikingschip) in Hamar, Noorwegen zijn zesde wereldtitel allround, (dan) een internationaal record. Bij de vrouwen wordt Ireen Wüst wereldkampioen allround 2013; het is haar vierde wereldtitel.

1673

Sterfdag Franse toneelschrijver en acteur Molière (Jean-Baptiste Poquelin, 1622-73), in Parijs. Hij overlijdt op 51-jarige leeftijd na een voorstelling van zijn laatste komedie, "Le malade imaginaire", waarin hij zelf de hoofdrol vertolkte. Ander werk: "Le Misanthrope", "Tartuffe", "L'avare", "L'école des femmes", "Dom Juan". Hij werd eerst op het kerkhof van St. Joseph begraven, en later herbegraven op Père Lachaise. Hij werd postuum lid gemaakt van de Académie Française.

1856

Sterfdag Duitse dichter Heinrich Heine (Christian Johann Heinrich Heine, geboren als 'Harry Heine', 1797-1856). Ruggemergkwaal. Joodse ouders. Hij woonde en werkte vanaf 1831 in Parijs en sterft daar ook. Romanticus. Werk: "Die Lorelei", "Im wunderschönen Monat Mai", "Nacht liegt auf den fremden Wegen", "Reisebilder", "Der Salon", "Atta Troll - Ein Sommernachtstraum", "Deutschland, ein Wintermärchen". Naar hem is in 1988 de Heinrich Heine-Universiteit in zijn geboortestad Düsseldorf vernoemd. Hij ligt begraven op de begraafplaats van Montmartre.

1867

Het eerste schip vaart door het 163 km. lange Suezkanaal in Egypte. De hele reis zou ongeveer twee dagen in beslag nemen. Het Suezkanaal zou pas officieel worden geopend op 17 november 1869 met een stoet schepen, voorop dat van de laatste Franse keizerin Eugénie de Montijo, de echtgenote van Napoleon III. Het Suezkanaal is een verbinding tussen Port Saïd aan de Middellandse Zee en Suez aan de Rode Zee, en vormt de scheiding tussen Afrika en Azië.

1925

Geboortedag US acteur Hal Holbrook (Harold Rowe Holbrook jr.), in Cleveland, Ohio. Films: "Walking the dead", "Fletch lives", "The firm", "Wall Street", "Under siege", "Purpose", "Shade", "Into the wild", "Lincoln". Hij trouwde in 1984 met de 14 jaar jongere actrice Dixie Carter (1939-2010), zijn derde echtgenote.

1929

Geboortedag Engelse actrice en zangeres Patricia Routledge (Katherine Patricia Routledge), in Birkenhead, Cheshire. TV, film en theater. Films: "To Sir, with Love", "Pretty Polly", "Girl stroke boy" en talloze televisiefilms. TV: speelde o.a. 'Hyacinth Bucketouquet' in de serie "Keeping up appearances", 'Sylvia Snape' in de serie "Coronation Street" en 'Hetty Wainthropp' in de serie "Hetty Wainthropp investigates"; gastrollen in talloze andere series. Ze speelde en zong in een reeks musicals.

1929

Geboortedag US schrijver Chaim Potok (Herman Harold Potok, 1929-2002), in The Bronx, New York. Zoon van orthodox joodse Poolse immigranten. Schreef: "The chosen", "The promise", "The book of lights", "My name is Asher Lev", "The gift of Asher Lev", "In the beginning", "Davita's harp", "Old men at midnight". Hij overleed in 2002.

1930

Geboortedag Engelse romanschrijfster Ruth Rendell (Ruth Barbara Grasemann, Baroness Rendell of Babergh, 1930-2015), in Londen. Groeide op in South Woodford, Essex. Publiceerde onder de naam van haar eerste echtgenoot, en als 'Barbara Vine'. Geestelijk moeder van 'inspecteur Reginald Wexford'. Schreef: "The crocodile bird", "Kissing the gunner's daughter", "The keys to the street", "Road rage", "Harm done", "Adam and Eve and pinch me". Als 'Barbara Vine': "Going wrong", "The children of men", "The night is too long". Ze zat in het House of Lords namens de Labour Party. Ze overleed in 2015.

1934

Geboortedag Australische acteur Dame Edna (Dame Edna Everage, eigenlijk John Barry Humphries), in Kew, Melbourne. Trad ook op als 'sir Les Patterson'. TV: diverse 'Dame Edna'-series; speelde 'Claire Otoms' in de serie "Alley McBeal". Films: "Spice world", "Immortal beloved", "Shock treatment", "Percy's progress", "Moll Flanders". Vader van actrice Tessa Humphries.

1945

Geboortedag US actrice Patricia Morrow (Pat Morrow), in Los Angeles. Begon als kindster. TV: speelde 'Rita Jacks', later 'Rita Harrington', in de series "Peyton Place" en "Return to Peyton Place" (en in de TV-film "Peyton Place: the next generation"); gastrollen in talrijke andere series, o.a. "Gunsmoke", "Moonlighting" en "Perry Mason".

1954

Geboortedag US actrice en fotomodel Rene Russo (Rene Marie Russo), in Los Angeles. Groeide op in Burbank. Films: "The Thomas Crown affair", "Outbreak", "Get shorty", "In the line of fire", "Big trouble", "Showtime", "Two for the money", "Nightcrawler", "The intern", "Just getting started". Ze trouwde in 1992 met scriptschrijver-producer Dan Gilroy.

1962

Geboortedag Filipijns-Amerikaanse acteur, regisseur en schrijver Lou Diamond Phillips (Louis Upchurch), in Candelaria Zambales op de Filipijnen. Films: "La bamba", "Young guns", "Stand and deliver", "The big hit", "Courage under fire", "Stark raving mad". Broadway-musical: hoofdrol in "The king and I". Hij speelt poker in de World Poker Tour. In 2006 werd hij gearresteerd vanwege huiselijk geweld na een conflict met zijn toenmalige vriendin Yvonne Boismier.

1963

Geboortedag US basketballer Michael Jordan (Michael Jeffrey Jordan, MJ), in Brooklyn, New York. Groeide op in Wilmington, North Carolina. Bijnaam: 'Air Jordan'. Hij wordt beschouwd als de beste basketballer aller tijden. Hij was vele jaren de populairste sportman van Amerika, en bovendien multimiljonair en restauranthouder. Speelde voor de Chicago Bulls en het nationale Amerikaanse 'Dream Team'. Beëindigde zijn profcarrière in 1999 maar maakte van 2001-03 een comeback bij de Washington Wizards.

1972

Geboortedag US actrice Denise Richards (Denise Lee Richards), in Downers Grove, Illinois. Bijnaam: 'fluffy girl'. Speelde een 'Bond-girl' in "The world is not enough". Andere films: "Starship troopers", "Wild things", "Good advice", "You stupid man", "Blonde and blonder", "American satan". TV: speelde 'Brandy Carson' in de serie "Melrose Place". Ze was van 2000-06 getrouwd met acteur Charlie Sheen.

1981

Geboortedag US actrice, model en zangeres Paris Hilton (Paris Whitney Hilton), in New York City. Societyster die regelmatig het middelpunt was van schandalen en rumoer. Films: "The hillz", "Wonderland", "Nine lives", "The cat in the hat", "House of wax", "Pledge this!". Zong: "Stars are blind", "Nothing in this world", "Turn it up". Dochter van hoteltycoon Rick Hilton en ex-actrice Kathy Richards, achterkleindochter van Conrad Hilton, de oprichter van de Hilton Hotels Corporation. Ze had in 2011-12 een relatie met de NL dj Afrojack (Nick van de Wall) en in 2018 verloofde ze zich met acteur en model Chris Zylka.

1990

In Tsjechoslowakije worden na de 'fluwelen revolutie' van 1989 oud-president Gustav Husak (1913-91), voormalig premier Lubomir Strougal en nog twintig hardliners uit de communistische partij gezet en verdreven.

2000

Microsoft presenteert het computerbesturingsprogramma 'Windows 2000'.

2003

In het centrum van Londen, Engeland wordt een algemene tolheffing voor auto's van kracht. Automobilisten die het centrum inrijden moeten 5 pond (7,50 euro) betalen. De gemeente hoopt zo de verstopping van hartje Londen te verminderen.

1941

Geboortedag US zanger-songwriter Gene Pitney (Gene Francis Alan Pitney, 1941-2006), in Hartford, Connecticut. Songs: "24 hours from Tulsa", "Town without pity", "Only love can break a heart", "Looking thru the eyes of love", "It hurts to be in love", "Something's gotten hold of my heart" (met Marc Almond), "I must be seeing things", "Princess in rags", "Backstage", "Just one smile". Schreef: "Hello Mary Lou", "He's a rebel", "Rubber ball". Hij overleed in 2006 tijdens een tournee in Groot-Brittannië.

1947

Geboortedag NL zanger en acteur Ben Cramer (Bernardus Cramer, eigenlijk Kramer), in Amsterdam. Musicalster, levensliedzanger. Zong: "Zai zai zai", "De clown", "Vrede", "Winter", "Veronica vrij", "Mona Lisa", "Barbara", "Alles is anders", "Vergeet 't maar". Nam in 1973 voor Nederland deel aan het Eurovisie Songfestival in Luxemburg met "De oude muzikant" en werd 14e. Films: "Filmpje!", "De zeemeerman". TV: "Big Brother VIPS" (2000), speelde 'Ed Doeselaer' in de soapserie "Westenwind".

1982

Sterfdag US pianist en componist Thelonius Monk (Thelonius Sphere Monk, 1917-82). Beroerte. Jazz, hardbob, hij was één van de grondleggers van de 'bebop'. Improvisatievirtuoos. Songs: "'Round midnight", "Straight no chaser", "Misterioso", "Blue Monk", "Ruby my dear", "Nutty", Crepuscule with Nellie", "Mister Walker", "Epistrophy", "Well, you needn't".

1991

Geboortedag Britse zanger-songwriter en gitarist Ed Sheeran (Edward Christopher Sheeran), in Halifax. Ierse voorouders. Bijnaam: 'Ginger Jesus'. Songs: "The a team", "Thinking out loud", "Shape of you", "Galway girl", "Perfect", "Sing", "Happier", "I see fire", "Photograph", "Everything has changed" (met Taylor Swift), "Don't", "Give me love", "Lego house", "Castle on the hill", "Supermarket flowers". Hij schreef ook muziek voor films.

1998

Sterfdag US songwriter-tekstdichter Bob Merrill (Robert Merrill, Henry Lavan of Henry Robert Merrill Levan, 1921-98). Zelfmoord door pistoolschot in zijn auto, na een slopende ziekte. Schreef ook onder het pseudoniem 'Paul Stryker'. Schreef de songs: "How much is that doggie in the window?", "Don't rain on my parade", "Breakfast at Tiffany's", "Funny girl", "People", "If I knew you were comin' I'd 've baked a cake", "Love makes the world go 'round", "Mambo Italiano". Beheerste het notenschrift niet, componeerde op een xylofoon met genummerde toetsen.

2002

Sterfdag NL zangeres en pianiste Mary Buijsman (Marietje van Zon, 1916-2002). Groep: 'De Kilima Hawaiians'. Ikoon van de 'Nederhawaiian' of 'Aloha-muziek', speelde ook de ukelele. Zong: "Er hangt een paardenhoofdstel aan de muur", "On the beach at Waikiki", "Saronga", "Bij het kampvuur", "Honolulu baby". Echtgenote van zanger en mandolinespeler Bill Buijsman (of Buysman), oprichter van de band.

2006

Sterfdag US gitarist en zanger Bill Cowsill (William Cowsill jr., 1948-2006). Longemfyseem en andere kwalen. Groep: 'The Cowsills'. Songs: "The rain, the park and other things", "Most of all", "We can fly", "Love American style", "Hair". Lid van de zingende familie Cowsill: Barbara (de moeder, 1928-85), Bob, Dick, Paul, John, Barry (1954-2005) en Susan. Richtte eind jaren '90 de country-rockgroep 'The Co-Dependents' op.

2006

Sterfdag US percussionist, songwriter en bandleider Ray Baretto (1929-2006). Hartstilstand. Puerto Ricaanse voorouders. Latin, funk, salsa, pop, jazz en boogaloo. Songs: "Guarare", "El watusi", "Can you feel it", "Indestructible", "Cocinando". Als gastmuzikant speelde hij bij -en werkte hij mee aan albums van- talloze jazz- en popsterren. Hij trad op latere leeftijd op met zijn 'New World Spirit' ensemble.

2013

Sterfdag US zangeres Mindy McCready (Malinda Gayle McCready, 1975-2013). Ze pleegt zelfmoord op de veranda van haar huis in Arkansas, op dezelfde plaats waar ruim een maand eerder haar ex-vriend David Wilson zich van het leven had beroofd. Country, C&W. Songs: "Ten thousand angels", "Guys do it all the time", "A girl's gotta do (what a girl's gotta do)", "What if I do", "All I want is everything", "I'm still here".

2017

Sterfdag Britse zanger-songwriter, pianist en organist Peter Skellern (1947-2017). Hersentumor. Songs: "You're a lady", "Roll away", "Hold on to love", "Love is the sweetest thing" (met de 'Grimethorpe Colliery Band'). Schreef later muziek voor televisie, cabaret en koor. In 2016 werd hij tot priester van de Anglicaanse kerk gewijd, maar hij overleed 4 maanden later.