Deze Dag in de Geschiedenis

15 januari

Geboortedag Meent van der Sluis (1944-2000)

Meent van der Sluis (1944-2000)

15 januari in Groningen

1917
Opening van het (dan) nieuwe (nu oude) deel van het Provinciehuis aan het Martinikerkhof in Groningen, ontworpen door Rijksbouwmeester Jan Vrijman (1865-1954) in neo-renaissance stijl. Het gebouw komt in de plaats van het -al na ruim 40 jaar afgeboken- Provinciehuis dat in 1871 was geopend.
1920
Sterfdag GR bestuurder mr. H. J. Wichers (Hillebrand Jacob Wichers, 1859-1920). Geboren in Loppersum. Hij was burgemeester van Delfzijl (1884-89), Winschoten (1889-1906) en Dordrecht (1906-20), en ook enige jaren lid van Provinciale Staten van Zuid-Holland. Hij was bovendien luitenant-ter-zee bij de Koninklijke Marine. Zijn vader, mr. Johan Victor Christiaan Wichers (1828-81) was ook een tijdlang burgemeester van Delfzijl.
1944
Geboortedag GR tennisspeelster Trudy Groenman, in Groningen. Vereniging: GLTB. Linkshandig. Ze speelde dubbel met Tom Okker in de halve finale van Wimbledon 1964 (en verloor); kwartfinale enkelspel Wimbledon 1966. Won drie nationale titels (1964, 1965, 1966). Ze gaf prinses (en oud-koningin) Beatrix tennisles. Ze speelde ook hockey op topniveau (selectie nationaal team), en op latere leeftijd golf.
1986
Geboortedag DR voetballer John van Dalen, in Paterswolde. Verdediger. Clubs: Actief Paterswolde, BV Veendam (2003-08). Hij was in 2010 mede-oprichter en -eigenaar 'De Studentengids' en werkte daarna voor de Stichting Eurovoetbal in Groningen, eerst als assistent, later als directeur van het toernooi. Hij is ook arbeidsbemiddelaar.
2002
De GR bobsleeër Arend Glas (33) komt in opspraak doordat de antifascistische groep 'Kafka' bekend maakt dat hij in 1993 betrokken is geweest bij de extreem-rechtse -en later verboden- partij CP'86. Glas betuigt spijt. Van NOC*NSF zou Glas toch naar de Olympische Spelen mogen. Hij zou later publiekelijk afstand nemen van de politieke ideeën van extreem rechts.
2013
De eerste schaatsmarathon op natuurijs van het seizoen 2012-13 wordt verreden op de -opgespoten- skeelerbaan in Noordlaren. Bij mannen wint Bob de Vries en bij de vrouwen wint Mariska Huisman. Het is (dan) de vierde keer dat ijsvereniging 'De Hondsrug' in Noordlaren de primeur heeft, in 2002 was dat voor het eerst gelukt.

15 januari in Nederland

1909
Officiële oprichting van de 'Vereniging De Friesche Elf Steden' in Leeuwarden, dertien dagen na de eerste Elfstedentocht. Initiatiefnemer was schaatser en sportbestuurder Mindert Hepkema (1881-1947), die zelf de eerste voorzitter werd, tot zijn dood in 1947. Onder zijn verantwoordelijkheid zouden acht tochten worden georganiseerd; in de tweede Elfstedentocht (1912) eindigde Hepkema als negende.
1911
Geboortedag NL cabaretier Wim Kan (Willem Cornelis Kan, 1911-83), in Scheveningen. Hij werd -ondanks zijn afkeer van camera's- één van de grootste TV-sterren van Nederland, vooral dankzij zijn Oudejaarsconferences. Vanaf 1933 stond zijn echtgenote Corry Vonk (1901-88) hem terzijde, samen richtten ze in 1936 het 'ABC-Cabaret' op. Maakte vlak voor zijn dood een TV-comeback als 'Van Puthoven' in het VPRO-programma "Koot & Bie". Tijdens WO-II zat hij in een Japans concentratiekamp in Nederlands Indië en werkte hij als dwangarbeider aan de Birmaspoorweg. Hij overleed in 1983 aan keelkanker.
1944
Geboortedag DR publicist, politicus en sociaal geograaf Meent van der Sluis (Meent Wilhelm van der Sluis, 1944-2000), in Emmer-Erfscheidenveen. Luis in de pels van de NAM. Hij was van 1987-2000 Statenlid voor de PvdA in Drenthe. Hij betoogde al in de jaren '80 dat de aardbevingen in Noord-Nederland worden veroorzaakt door de gaswinning door de NAM, een feit dat jarenlang door de NAM werd ontkend en weggehoond. Hij overleed in 2000 aan een hartstilstand. Pas na zijn dood zouden de NAM en de Rijksoverheid hem gelijk geven en postuum excuses aanbieden aan zijn weduwe: de gaswinning veroorzaakt wel degelijk de aardbevingen.
1950
Geboortedag NL schaker, schrijver-columnist en presentator Hans Böhm, in Rotterdam. Hij was tot 1996 profschaker. Expert in eindspelstudies. In 2010 werd hij nog 'seniorenkampioen van Nederland'. TV: consumentenprogramma "Ook dat nog!", series "Iedereen kan schaken!", "Meeste stemmen gelden" (KRO) en "Böhms bovenkamer" (RTL5). Schreef columns en vaste rubrieken en publiceerde meer dan twintig boeken, o.a. "Schaken, van huisschaker tot clubschaker" en "Op zoek naar de Japanse lach". In 1993 bracht hij het CD-album "De knieën van de genieën" uit met liedjes waarin de schaaksport een rol speelt.
1954
Geboortedag NL acteur en schrijver Sjoerd Pleijsier (Sjoerd Pieter Pleijsier), in Vlaardingen. TV: consumentenprogramma "Ook dat nog!"; series: speelde 'Siem Stokvis' in "Toen was geluk heel gewoon"; "Vreemde praktijken", "De weg", "Willem van Oranje", "Beatrix, Oranje onder vuur". Films: "In de schaduw van de overwinning", "Dennis P.", "Sinterklaas en het raadsel van 5 December", "Toen was geluk heel gewoon (de film)". Theater: "Ciske de rat", musical "Turks Fruit", "Als de dood", "Kruimeltje de musical", "De grote Simon Stokvis show", "Het meisje met het rode haar".
1961
Geboortedag NL politicus-bestuurder en schrijfster Jet Bussemaker (Mariëtte Bussemaker), in Capelle aan de IJssel. GroenLinks (1992-95), PvdA (vanaf 1997). Ze was van 2012-17 minister van Onderwijs in het kabinet-Rutte II. Ze was eerder staatssecretaris van VWS in het kabinet-Balkenende 4 (2007-10). Ze was Tweede-Kamerlid van 1998-2007. Schreef: "Dochter van een kampkind", "Zielig zijn wij niet", "Leven na Paars?" (met anderen), "Lang leve de kunst!".
1969
Geboortedag NL voetballer en voetbaltrainer Marcel Keizer, in Badhoevedorp. Hij was in 2017 trainer van Ajax maar werd al na een halfjaar ontslagen door tegenvallende resultaten. Trainde eerder o.a. Telstar, FC Emmen, SC Cambuur en Jong Ajax. Clubs als speler: Ajax, SC Cambuur, De Graafschap, FC Emmen; SV Argon. Ajax-voetballer Piet Keizer (1943-2017) was zijn oom.
1971
De NL schrijver Willem Frederik Hermans uit Haren weigert de hem toegekende P.C. Hooftprijs. In 1973 zou Hermans boos ontslag nemen als lector fysische geografie op de Rijksuniversiteit Groningen, en naar Parijs verhuizen.
1973
Demonstranten tegen de oorlog in Vietnam bezetten het Amerikaanse consulaat in Amsterdam.
1982
Koningin Beatrix slaat in de Rijksmunt in Utrecht de eerste gulden met haar eigen beeltenis er op, ontworpen door Bruno Ninaber van Eyben. Het strakke ontwerp werd aanvankelijk zwaar bekritiseerd. De munt zou dienst doen tot de invoering van de euro in 2002.
1983
Tijdens een buitengewoon partijcongres in Ede besluiten de leden van DS'70 om de partij op te heffen, na een reeks slechte verkiezingsresultaten. Partijleider Willem Drees jr. legt zich bij het besluit neer.
1991
Geboortedag NL voetballer Danny Hoesen, in Heerlen. Aanvaller. FC Groningen (van 2014-17). Eerdere clubs: Fortuna Sittard, Fulham FC (hij werd daar verhuurd aan HJK Helsinki en Fortuna Sittard), Ajax (en Jong Ajax; daarna verhuurd aan PAOK Saloniki); Jong Oranje. In 2017 werd hij verhuurd aan San José Earthquakes, en in 2018 verhuisde hij definitief naar die club.
1998
De eerste Nederlandse homo's laten hun relatie officieel registreren: zangeres 'Sugar Lee Hooper' (Marja van der Toorn, 1948-2010) 'huwt' haar vriendin Andrea van der Kaap. In april 2001 kon dat huwelijk -dankzij dan aangepaste wetgeving- officieel worden bekrachtigd.
1999
Na veel touwtrekkerij verhuist de Nederlandse voetbaltweeling Ronald de Boer en Frank de Boer van Ajax naar Barcelona, voor 40 miljoen gulden.
2006
De Brabander Jelle Klaasen (21, bijnaam 'Snelle Jelle') wint de officieuze BDO-wereldtitel darts op de Embassy/Lakeside WPDC in het Engelse Frimley Green door favoriet Raymond van Barneveld ('Barney') te verslaan met 7-5. Het is de eerste volledig Nederlandse wereldtitelfinale darts in de geschiedenis. Van Barneveld won BDO-wereldtitels in 1998, 1999, 2003 en 2005 en zou in 2007 de PDC-wereldtitel winnen. Klaasen is de jongste kampioen ooit.
2013
Op de Nederlandse wegen -vooral in het midden, westen en zuiden van het land- staat in de ochtendspits meer dan 1000 km. file door sneeuwval en gladde wegen. Dat is (dan) een filerecord. De ANWB adviseert automobilisten om niet de weg op te gaan. In 2019 zou het NL filerecord op 2.300 kilometer worden gezet.

15 januari in Wereld

1622
Geboortedag Franse blijspelschrijver en toneelspeler Molière (Jean-Baptiste Poquelin, 1622-73), in Parijs. Werk: "Le malade imaginaire", "Le Misanthrope", "Tartuffe", "L'avare", "L'école des femmes".
1906
Geboortedag Turks-Griekse scheepsbouwer-reder Aristoteles Onassis (Aristoteles Socrates Homeros Onassis, 1906-75), in Izmir, Turkije. Multimiljonair, begon als tabakshandelaar. Bouwde na 1945 de grootste particuliere tankervloot van de wereld. Stichtte in 1957 de vliegmaatschappij Olympic Airways. Had een geruchtmakende affaire met oparazangeres Maria Callas. Trouwde in 1968 met Jackie Bouvier Kennedy (1929-94), de weduwe van John F. Kennedy (1917-63). Hij overleed in 1975 aan een spierziekte. Volgens sommige bronnen is hij niet op 15 januari maar op 20 januari 1906 geboren.
1913
Geboortedag US acteur Lloyd Bridges (Lloyd Vernet Bridges jr., 1913-98), in San Leandro, Californië. Films: "Sea hunt", "Roots", "High noon", "Airplane!", "Hot shots!", "The rainmaker", "Honey, I blew up the kid", "Blown away", "Meeting daddy". Vader van Beau Bridges en Jeff Bridges. Hij overleed in 1998.
1918
Geboortedag Egyptische staatsman Nasser (Djamal'Abd al-Nasser, 1918-70). Kwam in 1952 via een staatsgreep aan de macht. Autoritaire man van het 'midden', vriend van de 'derde wereld'. Vocht zijn politieke leven lang tegen Israël. Hij overleed in 1970.
1919
Sterfdag Russisch-Pools-Duitse en joodse socialiste Rosa Luxemburg (Rosa Zamosc, 1871-1919). Leidster van de 'Kommunistische Partei Deutschland' en in 1916 mede-oprichter van de radicale 'Spartakusbund'. Aanhanger van Karl Marx (1818-83). Tijdens de 'Spartacusopstand', een poging tot revolutie naar Russisch voorbeeld, wordt ze -samen met mede-aanvoerder Karl Liebknecht (1871-1919)- in Berlijn gevangengenomen door militairen en leden van de rechtse 'Freikorpsen', ondervraagd in het Edenhotel en in de nabije Tiergarten vermoord.
1929
Geboortedag US predikant en activist Martin Luther King jr. (1929-68), in Atlanta. Hij streed sinds 1955 voor zwarte burgerrechten en werd een van de prominentste leden van de Amerikaanse burgerrechtenbeweging. Charismatisch redenaar ('I have a dream'-speech, 1963). Nobelprijs voor de vrede 1964. Hij predikte geweldloosheid. Werd op 4 april 1968 op een ballustrade van motel Lorraine in Memphis in zijn hoofd geschoten door een sluipschutter; James Earl Ray (1929-98) werd -ondanks twijfels- voor de moord veroordeeld.
1968
Geboortedag US acteur, regisseur en filmproducent Chad Lowe (Charles Davis Lowe II), in Dayton, Ohio. TV: speelde 'Jesse McKenna' in de serie "Life goes on" en 'Carter Gallavan' in de serie "Melrose Place"; serie "Pretty little liars" (2010-17); talrijke gastrollen in andere TV-series. Films: "Unfaithful", "The Audition", "Floating". Regie: "Beautiful Ohio", diverse TV-films. Broer van acteur Rob Lowe. Hij was van 1997-2007 getrouwd met US actrice Hilary Swank.
1971
De Aswan-dam in Zuid-Egypte wordt officieel in gebruik genomen door de Egyptische president Anwar Sadat (1918-81) en de Russische president Nikolai Podgorny (1903-83). De Sovjet-Unie financierde en bouwde de dam.
1973
Golda Meir (1898-1978) ontmoet als eerste Israëlische premier de Paus.
1981
Eerste aflevering in de V.S. van de TV-politieserie "Hill Street Blues", met Daniel J. Travanti als 'captain Frank Furillo'. De serie, die het beeld van de politie veranderde, zou lopen tot mei 1987.
1992
De Europese Gemeenschap (EG) besluit om Slovenië en Kroatië officieel te erkennen.
2000
De Servische paramilitaire leider Arkan (Zeljko Raznatovic, 1952-2000) wordt doodgeschoten in de lobby van het Hotel Intercontinental in Belgrado, samen met twee van zijn lijfwachten. Hij was oud-commandant van de paramilitaire groep 'Arkans Tijgers' en stond bekend als een wrede man, die zich in Kroatië en Bosnië schuldig had gemaakt aan oorlogsmisdaden. De schutter, Dobrosav Gavric, zou worden gearresteerd en in 2006 worden veroordeeld tot 30 jaar gevangenisstraf.
2011
Sterfdag Engelse actrice Susannah York (Susannah Yolande Fletcher, 1939-2011). Kanker. Film en theater. Films: "They shoot horses, don't they?", "Battle of Britain", "Tom Jones", "The fall of the house of Usher", "Jane Eyre", "Superman"-serie, "Yellowbeard", "The book of Eve", "Visitors". Ze schreef ook kinderboeken.
15 januari

Jan Dulles is jarig (1975)

Jan Dulles van de 3Js is jarig

15 januari in Muziek

1881
Publicatie van het liedje "My Bonnie lies over the ocean". De liedschrijver bleef anoniem.
1909
Geboortedag US drummer en orkestleider Gene Krupa (Eugene Bertram Krupa, 1909-73), in South Side Chicago. Zoon van Poolse immigranten. Jazz, Chicago-stijl. Beroemd om zijn drumsolo's. Speelde bij Benny Goodman en had een eigen orkest van 1938-51. Songs: "China boy", After you've gone", "Let me off uptown", "Knock me a kiss", "Chickery chick", "Boogie blues". Hij overleed aan kanker en een hartstilstand in 1973.
1941
Geboortedag US zanger, componist, kunstschilder, tekenaar en beeldhouwer Captain Beefheart (Don van Vliet, geboren als Don Glen Vliet, 1941-2010), in Glendale, Californië. Groep: 'Captain Beefheart and The Magic Band'. Songs: "Safe as milk", "Grow fins", "Frying pan", "Electricity", "Zig zag wanderer", "China pig", "Diddy wah diddy". Vriend en inspirator van Frank Zappa (1940-93). In 1982 trok hij zich terug uit de muziekwereld om zich toe te leggen op schilderen. Hij overleed in 2010 aan de gevolgen van multipele sclerose (MS).
1947
Geboortedag Britse songwriter, producer, dj en presentator Pete Waterman (Peter Alan Waterman), in Coventry. Lid van het trio 'Stock, Aitken and Waterman'. Maakte sterren van o.a. 'Bananarama', Kylie Monogue, Samantha Fox, 'Mel & Kim', Jason Donovan en Rick Astley. Was in 2002 de man achter de Britse jongensgroep 'One True Voice'. Hij is een treinen- en spoorwegfanaat en bezit zelf veel rollend materieel. Was voorzitter van de Coventry Bears rugby league club. Leerde pas op zijn 38ste lezen. Schreef: "I wish I was me: the autobiography", "A train is for Life, "The fame factor".
1949
Geboortedag US zanger-songwriter Ronnie VanZant (1949-77), in Jacksonville, Florida. Blues en boogie. Groep: 'Lynyrd Skynyrd'. Songs: "Sweet home Alabama", "Simple man", "Free bird", "Tuesday's gone", "I've been your fool", "I'm a country boy". Hij kwam in 1977 om het leven bij een vliegtuigcrash, samen met gitarist Steve Gaines en achtergrondzangeres Cassie Gaines van Lynyrd Skynyrd.
1959
Geboortedag NL zangeres en toetseniste Wilma Smulders. Country. Groep: 'Savannah', vanaf 1992. Songs: "Love, me", "Baby's gotta hold on me", "Mi vida loca", "Travelling light", "Beer joint fever". Ze is eigenares van schoonheidssalon 'Boa Dia' in Tilburg. Echtgenote van Savannah-zanger en gitarist Marcel Smulders.
1964
Sterfdag US trombonist-zanger en bandleider Jack Teagarden (Weldon Leo Teagarden, 1905-64). Gevolgen van een leverkwaal en longontsteking. Bijnaam: 'mister T'. Jazz, dixieland, swing, bigband. Speelde: "Basin Street blues", "Beale Street blues", "Rocking chair". "I've got 'It'", "Shake your hips", "Big T jump", "Swingin' on the Teagarden gate", "Blues after hours", "Dirty dog", ""Texas tea party".
1967
Geboortedag US zangeres en actrice Lisa Lisa (Lisa Velez). Groep: 'Lisa Lisa & Cult Jam'. Songs: "I wonder if I take you home", "All cried out", "Lost in emotion", "Head to toe", "Let the beat hit 'em". Solo: "Skip to my lu", "When I fell in love". TV: serie "Taina" (Nickelodeon, 2001-02), gastrol in de serie "Law & order".
1975
Geboortedag NL zanger-songwriter Jan Dulles (eigenlijk Jan Keuken, Dulles is de bijnaam die zijn vader koos naar de Amerikaanse politicus John Foster Dulles), in Volendam. Speelt ook mondharmonica. Groep: de '3JS' (sinds 2002). Liedjes: "Nieuwe maan", "Watermensen", "Kom", "Wiegelied", "Eén met de bomen", "Wat is dromen", "Je vecht nooit alleen", "De stroom". Hij vertolkte de rol van 'Judas' in de Volendamse versie van de musical 'Jesus Christ Superstar'. En hij was 'Jezus' in de EO-televisieproductie "The Passion 2014" in Groningen.
1994
Sterfdag US zanger-songwriter, pianist en acteur Harry Nilsson (Harry Edward Nelson III, 1941-94). Hartaanval in zijn huis in Californië. Songs: "Everybody's talking", "One", "I guess the lord must be in New York City", "Without you", "Spaceman", "Daybreak", "Coconut". Films: "Son of Dracula", "Skidoo". Hij deed in 1965 auditie voor een plaats in popband 'The Monkees' maar werd afgewezen door de jury van NBC. Zangeres Cass Elliot (1941-74) overleed in 1974 in zijn flat in Londen; vier jaar later logeerde drummer Keith Moon (1946-78) van The Who in de flat en overleed in dezelfde kamer.
2000
Sterfdag NL zangeres Annie Palmen (Anna Maria Palmen, 1926-2000). Ze trad van 1967-72 op als 'Drika', de zingende boerin in "De Boertjes van Buut'n" met Kees Schilperoort ('Gait-Jan Kruutmoes'), die optraden voor TV (in "Mik") en radio (in "Van twaalf tot twee"). Ze werd in 1963 in Londen 13e en laatste -met nul punten- op het Eurovisie Songfestival met "Een speeldoos". Zong ook: "Ik zal je nooit meer vergeten".
2018
Sterfdag Ierse zangeres-songwriter, gitariste en toetseniste Dolores O'Riordan (Dolores Mary Eileen O'Riordan Burton, 1971-2018). Ze verdrinkt onder invloed van alcohol in bad in een hotel in Londen. Groep: 'The Cranberries'. Songs: "Linger", "Just my imagination", "Ode to my family", "Zombie", "Salvation". Solo-albums: "Are you listening?" en "No baggage?"; songs: "Ordinary day", "When we were young", "Black widow".
2018
Sterfdag US zanger-songwriter, arrangeur, pianist, koorleider en producent Edwin Hawkins (Edwin Reuben Hawkins, 1943-2018). Kanker. Grondlegger van de 'Urban contemporary gospel'. Gospelformatie "The Edwin Hawkins Singers". Songs: "Oh happy day", "Lay down" (met zangeres Melanie), "Wonderful!", "If at first you don't succeed (try again)".
Zoeken

Deze Dag geeft voor elke dag van het jaar een historisch overzicht van gebeurtenissen en verjaardagen in Groningen, Nederland, de Wereld en de Muziek.

© 2025 Deze Dag | Copyright en disclaimer