17 maart
Koos Koster dag 1982

17 maart in Groningen
1748
Begin van het 'Pachtersoproer' of 'Boerenopstand' (ook 'Groninger Oproer' genoemd) van Oranjegezinden o.l.v. Pieter Rembt van Iddekinge (1683-1758) in de stad Groningen. De woning van de 'staatsgezinde' burgemeester Johan Geertsema (1693-1758) in de Oosterstraat wordt geplunderd. Van Iddekinge wordt door een menigte het raadhuis ingedragen. Het garnizoen grijpt in. Aanleiding voor het oproer was -wellicht- de geboorte van Willem V (Willem V Batavus, prins van Oranje) op 8-3-1748, waardoor er toch nog een mannelijke opvolger kwam. Het oproer zou overslaan naar Amsterdam, Haarlem en Leiden.
1782
Sterfdag wis- en natuurkundige Daniel Bernoulli (1700-82). Hij werd geboren in Groningen en bracht daar de eerste vijf jaar van zijn leven door. In 1733 werd hij in Bazel, Zwitserland benoemd tot hoogleraar in de anatomie en botanica, in 1750 in de natuurkunde. Hij is vooral bekend geworden door zijn 'Wet van Bernoulli' uit de aero- en hydrodynamica. Zoon van de Zwitserse wis- en natuurkundige Johan Bernoulli (1667-1748). In Groningen zijn o.a. het 'Gronings Technologen Dispuut Bernoulli', het Bernoulliplein en de 'Bernoulliborg' naar hem vernoemd.
1877
Geboortedag GR politiek tekenaar en graficus Albert Hahn (Albert Pieter Hahn, 1877-1918), in de Turftorenstraat in Groningen. Leerde het vak op de Academie Minerva in Groningen. Hij is bekend geworden om zijn politieke karikaturen die verschenen in dagblad 'Het Volk' en in 'De Notenkraker'. Sociaal bewogen antimilitarist en idealist, hij geloofde dat de internationale arbeidersbeweging uiteindelijk de vrede op aarde zou brengen. Zijn bekendste tekening gaat over de Spoorwegstaking van 1903 ('Gansch het raderwerk staat stil, als uw machtige arm het wil'). Hij overleed in 1918 aan tuberculose in Watergraafsmeer, Amsterdam.
1935
Officiële opening van het nieuwe Oosterparkstadion (Stadion Oosterpark) van GVAV (en van BRC, later Oosterparkers) aan de Zaagmuldersweg door burgemeester P.W.J.H. Cort van der Linden (1893-1969) van Groningen. Aansluitend verliest GVAV van het Zwolse ZAC met 0-1, door een doelpunt van speler-trainer Castile. Het Oosterparkstadion zou tot eind 2005 de thuisbasis blijven van GVAV en FC Groningen. Daarna zou de club verhuizen naar de Euroborg. Het oude stadion is in 2006 gesloopt.
1965
Geboortedag NL dichter, schrijver en performer Rense Sinkgraven, in Sint Jacobiparochie. Groeide op in Smilde, studeerde filosofie in Groningen. Bundel: "Bombloesem". Hij was van 2007-09 'Stadsdichter van Groningen'. Coördinator van de 'Schrijversschool Groningen' en organisator van literaire projecten en evenementen. Hij neemt deel aan het project 'De Eenzame Uitvaart', waarbij dichters voor eenzaam gestorvenen een persoonlijk gedicht schrijven.
17 maart in Nederland
1849
Sterfdag koning der Nederlanden Willem II (Frederik George Lodewijk, 1792-1849). Hij zou op 12-5-1849 worden opgevolgd door Willem III (Willem Alexander Paul Frederik Lodewijk, 1817-90).
1859
Geboortedag DR kinderboekenschrijver en onderwijzer Hindericus Scheepstra (Rieks Scheepstra, 1859-1913), in Roden. Hij werd vooral bekend door zijn verhalen over 'Ot en Sien', die hij samen met -en voor- zijn collega Jan Ligthart schreef. Studeerde in Groningen, werkte er later als leraar, en overleed er plotseling in 1913. Tussendoor was hij schoolhoofd in Dokkum en Arnhem. Hij schreef ook de boekjes bij het leesplankje 'aap-noot-mies', met illustraties van Cornelis Jetses (1873-1955). Op de Brink in Roden staat een standbeeld van Scheepstra.
1929
De legendarische NL voetballer Beb Bakhuys (of Bep Bakhuys, 1909-82) scoort zijn eerste interlandgoal in een wedstrijd van Oranje tegen Zwitserland (3-2). In totaal zou hij 28 doelpunten scoren in 23 interlands.
1934
Geboortedag NL atleet Eef Kamerbeek (Evert Kamerbeek, 1934-2008), in Eindhoven. Tienkamper. PSV. Nam deel aan de Olympische spelen van 1960 (vijfde plaats) en 1964 (uitgevallen door blessure). Sportman van het Jaar 1960. Won elf keer op rij de nationale tienkamptitel. Zoon van kogelslingeraar Henk Kamerbeek (1893-1954). Na zijn actieve sportcarrière was hij o.a. trainer en sponsorcoördinator bij Philips, en -netals eerder zijn vader- voorzitter van PSV Atletiek. Hij overleed in 2008.
1935
Geboortedag NL presentatrice en (tekst)schrijfster Letty Kosterman (Aletta Kosterman, 1935-2017), in Utrecht. Ze begon als presentatrice bij de AVRO-TV ("Nieuwe oogst"). VARA-radio: "Dit is uw leven", "Dicht bij huis", "Verhaal halen", "Z.O.", "Vroege vogels" (1982-93, samen met Ivo de Wijs). VARA-TV: "Opmaat", "Lichtkrant", "Zomaar een zomeravond". Schreef verhalenbundels als "Tumtum voor grote mensen", "Het konijn Isedoe en andere verhalen" en "Ver van huis". Schreef samen met Jules de Corte liedjes voor "Kinderen voor Kinderen", waaronder "Miepie", "Goochelaar" en "Mijn boom". Ze overleed in 2017.
1935
Geboortedag NL wielrenner Ab Geldermans, in Beverwijk. Reed in 1962 twee dagen in de gele trui in de Tour de France. Won in 1960 Luik-Bastenaken-Luik. Werd na zijn profcarrière in 1968 KNWU-ploegleider. In die hoedanigheid beleefde hij de eerste Nederlandse Tour de France zege, van Jan Janssen in 1968 (er werd toen nog in landenploegen gereden). Na zijn wielercarrière had hij een sportzaak in Beverwijk.
1962
Geboortedag NL politicus-bestuurder Ank Bijleveld (Anna Theodora Berandrina Bijleveld), in IJsselmuiden. CDA. Ze werd in 2017 minister van Defensie in het kabinet-Rutte III. Ze was van 2011-17 Commissaris van de koning(in) van Overijssel. Eerder was ze staatssecretaris van Binnenlandse Zaken in het kabinet-Balkenende 4 (2007-10), burgemeester van Hof van Twente (2001-07) en Tweede Kamerlid (1989-2001). Ze begon haar politieke loopbaan in 1986 als gemeenteraadslid in Enschede.
1976
Geboortedag NL voetballer Antoine van der Linden, in Rotterdam. Verdediger. Speelde van 2003-07 voor FC Groningen. Andere clubs: Emmen, Swindon Town, Sparta, Maritimo Funchal, Heracles Almelo, FC Emmen, WKE.
1982
Een TV-ploeg van de IKON-rubriek "Kenmerk" wordt in de provincie Chalatenango in El Salvador in koelen bloede doodgeschoten door militairen van het regeringsleger o.l.v. kolonel Mario Reyes Mena: journalist Koos Koster, redacteur Jan Kuiper, cameraman Joop Willemsen en geluidsman Hans ter Laag. De IKON-ploeg had een afspraak met leden van de guerrillabeweging FMLN, maar liep in een hinderlaag. Koos Koster (1936-82) werkte in 1969 -samen met John Bolt- (1941-2016) in Groningen voor de rubriek 'Kerk & Samenleving' van de RONO (voorloper RTV Noord), en schreef voor o.a. Hervormd Nederland en De Nieuwe Linie.
2000
Televisieproducent Endemol wordt voor ruim 12 miljard gulden verkocht aan het Spaanse telecomconcern Telefónica. De ene oprichter, John de Mol, blijft aan als 'chief creative director' en gaat weer programma's maken (hij zou tot 2004 bij Endemol blijven), en de andere oprichter, Joop van den Ende, trekt zich terug uit het bedrijf. Het bedrijf zou in 2007 teruggekocht worden door John de Mol, samen met Silvio Berlusconi. In 2015 zouden Endemol Holding en de Britse Shine Group, eigendom van 21th Century Fox, worden samengevoegd in de 'Endemol Shine Group'.
17 maart in Wereld
0461
St. Patrick's Day, Ierse nationale feestdag ter huldiging van de legendarische heilige, bisschop en apostel Patricius (Maewyn Succat, ca. 390 - ca. 461), de beschermheilige van Ierland. Noch van het begin van zijn activiteiten, noch van zijn geboorte is een precieze datum bekend. Volgens sommige historici is zijn verhaal niet meer dan mythe en folklore. De feestdag wordt ook uitbundig gevierd in de V.S. en Australië. Patricius overleed in of na 461, mogelijk in Armagh of Saul (bij Downpatrick). Waar hij is begraven is onbekend.
1845
De Engelse uitvinder en zakenman Stephen Perry krijgt een patent op het elastiekje (rubber band). Perry zou echter een uitvinding uit 1820 van zijn landgenoot Thomas Hancock hebben gestolen (Hancock had een machine uitgevonden, de "Masticator", waarmee rubber zacht kon worden gemaakt, gemengd en omgevormd).
1901
Geboortedag US striptekenaar en vormgever Carl Barks (1901-2000), in Merrill, Oregon. Bijnaam: 'the Duckman'. Hij tekende als medewerker van Walt Disney (Disney Studios) decennia lang 'Donald Duck' en gaf hem zijn karakter. Schiep verder Duckstad en 's werelds rijkste eend 'Dagobert Duck', Donalds fortuinlijke neef 'Guus Geluk', uitvinder 'Willie Wortel' en zijn vaste hulp 'Lampje', de Zware Jongens, de heks 'Zwarte Magica' en Donalds neefjes 'Kwik, Kwek en Kwak'. In Almere is de Carl Barksweg naar hem genoemd, in de Stripheldenbuurt. Hij overleed in 2000 aan kanker.
1929
De Amerikaanse autofabrikant 'General Motors Corporation' (GM) neemt het Duitse 'Opel' over. In 2009 wilde GM het -dan verlieslijdende- Opel verkopen aan het Canadees-Oostenrijkse 'Magna', maar op het laatste moment bedacht GM zich en werd de verkoop afgeblazen. In 2017 kwam Opel voor 2,2 miljard euro in handen van het Franse autoconcern 'PSA Groupe'.
1938
Geboortedag Tartaars-Russische balletdanser en choreograaf Rudolf Noerejev (Rudolf Hametovitsj Noerejev of Nureyev, 1938-93), in een treincoupé nabij Irkoetsk in Siberië. Hij liep in 1961 over naar het Westen toen hij met het 'Kirov Ballet' op tournee was in Frankrijk. Was van 1983-90 artistiek leider van het ballet van de Parijse opera. Hij overleed in 1993.
1949
Geboortedag US acteur, regisseur en producer Patrick Duffy, in Townsend, Montana. TV: speelde 'Bobby Ewing' in diverse series van "Dallas" (ook twee Dallas-reüniefilms), de hoofdrol in de serie "Man from Atlantic", en 'Stephen Logan' in "The bold and the beautiful". Maakte later TV-producties. Film: "The pirates of Central Park". Zong: "Together we're strong" (met Mireille Mathieu).
1951
Geboortedag US acteur Kurt Russell (Kurt Vogel Russell), in Springfield, Massachusetts. Films: "Silkwood", "The thing", "Stargate", "Vanilla sky", "Soldier", "Breakdown", "Escape from New York", "Escape from L.A.", "Backdraft", "Dark blue", "Miracles", "Sky High", "Grindhouse", "The hateful eight". TV: serie "The quest". Hij begon als kindster bij Walt Disney. Hij heeft sinds 1983 een relatie met actrice Goldie Hawn. Piloot, jager en wapenenthousiast.
1954
Geboortedag Engelse actrice Lesley-Anne Down, in Londen. Films: "Moonraker", "A little night music", "The Betsy", "The great train robbery", "The Pink Panther strikes again", "Hanover Street", "Sphinx", "Saving grace", "13th Child". TV: series "Upstairs, downstairs" (1973-75), "Sunset Beach", "The bold and the beautiful" (2003-12). Ze verhuisde in 1981 naar de Verenigde Staten.
1964
Geboortedag US acteur Rob Lowe (Robert Hepler Lowe), in Charlottesville, Virginia. Groeide op in Ohio. Speelde 'number 2' in de "Austin Powers"-films. Andere films: "The outsiders", "Class", "St. Elmo's fire", "Contact", "Eye of the storm", "Wayne's world". TV: series "The west wing", "The Lyon's den", "Californication". Hij is doof aan zijn rechteroor. Broer van acteur Chad Lowe.
1966
Hevige studentenonlusten breken uit in Leuven, België. Duizenden Franstalige en Vlaamse studenten vechten met elkaar en met de rijkswacht vanwege de taalkwestie. Leidt tot het tijdelijk opschorten van alle colleges.
1969
Als eerste vrouw in de geschiedenis van haar land wordt Golda Meir (1898-1978) premier van Israël. Ze zou groot gezag in binnen- en buitenland verwerven en vijf jaar aan de macht blijven.
1976
Sterfdag Italiaanse regisseur Luchino Visconti (Luchino Visconti di Modrone, 1906-76). Films: "Morte a Venezia" ("Dood in Venetie"), "Ludwig", "Boccaccio '70", "Ossessione", "Gruppo di famiglia in un interno", "L'innocente".
1999
Het Olympisch IOC-congres ontslaat zes leden wegens corruptie en het aannemen van steekpenningen.
2000
Tenminste 530 leden van de religieuze millennium-sekte 'Beweging tot Herstel van de Tien Geboden van God' van Joseph Kibwetere, Credonia Mwerinde en Domenic Kataribabo plegen collectief zelfmoord door zich te verbranden in een kerk in Kanungu, Oeganda. Op andere plaatsen in Oeganda worden later nog meer lijken van sekteleden gevonden.
17 maart
Geboortedag Nat King Cole (1919-1965)

17 maart in Muziek
1919
Geboortedag US zanger, pianist en acteur Nat King Cole (Nathaniel Adams Cole, 1919-65), in Montgomery, Alabama. Hij werd in 1956 de eerste zwarte Amerikaan met een eigen wekelijkse TV-show. Zong: "Mona Lisa", "Unforgettable", "When I fall in love", "Too young", "Pretend", "Route 66". Films: "St. Louis Blues", "Cat Ballou". Vader van Natalie Cole (1950-2015). Hij overleed in 1965 aan longkanker (hij was kettingroker).
1941
Geboortedag US zanger-songwriter en gitarist Paul Kantner (Paul Lorin Kantner, 1941-2016), in San Francisco. Groepen: Jefferson Airplane, Jefferson Starship, tot 1995. Ikoon van de West Coast muziek in de jaren '60. Songs: "White rabbit", "Somebody to love", "Lather", "When the earth moves again", "Stranger", "Layin' it on the line", "Wooden ships". Speelde in de jaren '80 in o.a. The Planet Earth Rock and Roll Orchestra en de KBC Band. Uit zijn relatie met zangeres Grace Slick werd in 1971 zijn dochter China Wing Kantner geboren. Schreef: "Nicaragua Diary". Hij overleed in 2016 aan de gevolgen van een hartaanval.
1944
Geboortedag US zanger-songwriter en gitarist John Sebastian (John Benson Sebastian), in Greenwich Village, New York City. Groep: 'Lovin' Spoonful'. Songs: "Rain on the roof", "Summer in the city", "Nashville Cats", "Darling be home soon", "Did you ever have to make up your mind", "Do you believe in magic". Solo: "Welcome back", "You're a big boy now", "Didn't wanna have to do it". Trad later op als 'John Sebastian and the J-Band'.
1944
Geboortedag Engels fotomodel en fotografe 'Layla' Pattie Boyd (Pattie Boyd, Patricia Anne Boyd), in Hampstead. Ze was van 1979-88 getrouwd met Eric Clapton (die schreef en zong o.a. "Layla" en "Wonderful tonight" voor haar) en daarvoor met George Harrison (van 1966-77, hij schreef en zong "Something" voor haar), maar ze werd door beide echtgenoten regelmatig bedrogen. Ze worstelde decennia lang met haar alcohol- en drugsgebruik.
1954
Geboortedag Vlaams-Belgische zangeres, presentatrice en politicus Margriet Hermans (Margareta Maria Josepha Hermans), in Turnhout. Zong: "Als de nacht komt", "Een vriend", "Mijn eigen weg", "Wat ik bedoel", "Amsterdam", "Zoals vrienden doen" (met Eric Flanders). Ze was van 1999-2009 Vlaams parlementslid en van 2004-09 senator voor de Open Vlaamse Liberalen en Democraten (ze begon bij de partij 'Spirit'). TV: presentator "Margriet", "Niks voor niks-show" (TV1), dierenprogramma "Dikke vrienden", "Zo vader zo zoon" (NCRV). Radio: panellid "De zoete inval", "Zeg eens euh!". Film: "Hongkong".
1966
Geboortedag FR zanger-liedjesschrijver en basgitarist Sibbele (Wim Westendorp, Sible Willem Tjebbe Maria Westendorp, 1966-2012), in Sneek. Nederlandstalig. Groep: 'Alive'. Solo: "O la la... het zusje van Jan Smit", "Het dorp van mijn dromen", "Hou me vast". Vanaf 1999 was hij ook stadionspeaker van FC Volendam. Zoon van Wim Westendorp (1930-2006), voormalig burgemeester van Medemblik en Edam-Volendam en oud-voorzitter van FC Volendam. Hij overleed in 2012.
1967
Geboortedag US zanger-songwriter, gitarist en dichter Billy Corgan (William Patrick Corgan), in Elk Grove Village, Illinois. Groep: 'Smashing Pumpkins'. Songs: "Disarm", "Tonight, tonight", "1979", "Bullet with butterfly wings", "Ava adore", "The end is the beginning is the end". Solo: "Walking shade". Dichtbundel: "Blinking with fists" (2004).
1973
Geboortedag Ierse zangeres en drummer Caroline Corr (Caroline Georgine Corr), in Dundalk. Groep: 'The Corrs'. Bijnaam: "the Chick with Stick". Songs: "Radio", "Forgiven not forgotten", "Breathless", "So young", "Would you be happier?", "Summer sunshine".
1976
Geboortedag Ierse zanger, acteur en schrijver Stephen Gateley (Stephen Patrick David Gately, 1976-2009), in Dublin. Groep: Boyzone (1993-2000, comeback vanaf 2007; leadzanger, samen met Ronan Keating). Songs: "Picture of you", "Words", "No matter what", "Love you anyway". Solo: "New beginning", "Stay", "Children of tomorrow". Schreef de kinderroman "The tree of seasons". Speelde in musicals en TV-producties en was stemacteur. Had een relatie met de NL zanger Eloy de Jong van de groep 'Caught in the Act'. Hij overleed in 2009 tijdens een vakantie op Mallorca aan longoedeem.
1980
'The New Adventures' uit Winschoten krijgen in Laren een 'zilveren harp' van de Stichting Conamus uitgereikt voor hun eerste elpee "New Adventures" met de hitsingle "Come On".
1990
Sterfdag Britse basgitarist Rich Grech (Richard Roman Grechko, 1945-90). Nier- en leverkwaal als gevolg van alcoholisme. Zijn voorouders kwamen uit Frankrijk en de Oekraïne. Groepen: 'Blind Faith' (song: "Well all right"), 'Traffic' (songs: "Gimme some lovin'", "Dear Mr. Fantasy", "Rock 'n' roll stew", "The low spark of high heeled boys"), 'Family' (songs: "The chase", "Mellowing grey"), 'Ginger Baker's Air Force'. In 1977 stapte hij uit de muziekwereld. Hij had een ernstig drugs- en alcoholprobleem.
1997
Sterfdag US zanger en danser Jermaine Stewart (William Jermaine Stewart, 1957-97). Leverkanker door AIDS. Songs: "We don't have to take our clothes off", "Say it again", "Get lucky", "Jody", "Don't talk dirty to me". Zong ook op albums van o.a. 'Shalamar', 'Tavares' en 'The Temptations'.
2001
Sterfdag NL drummer Chris Götte (1962-2001). Motorongeluk in Middelburg. Hij was sinds 1997 drummer van 'Bløf' (Blof). Liedjes: "Harder dan ik hebben kan", "Aan de kust", "Dansen aan zee", "Ze is er niet", "Wat zou je doen". Bløf staakt voorlopig alle activiteiten maar zou later de draad toch weer oppakken met Norman Bonink als nieuwe drummer. Op de dag van Chris Götte’s begrafenis (22-3-2001) zouden bijna alle Nederlandse radiozenders om 08.45 uur gelijktijdig het nummer 'Harder dan ik hebben kan' van Bløf draaien, als eerbetoon.
2010
Sterfdag US zanger-songwriter, gitarist en producer Alex Chilton (1950-2010). Hartaanval. Groepen: 'The Box Tops' (songs: "The letter", "Cry like a baby", "Neon Rainbow", "Choo choo train") en 'Big Star'. Hij begon later een solo-carrière met jazz-soul-blues-repertoire.
2011
Sterfdag US zanger en gitarist Ferlin Husky (Ferlin Eugene Husky, 1925-2011). Hartstilstand. Hij trad ook op onder de pseudoniemen 'Terry Preston' en 'Simon Crum'. Country, C&W, honky tonk, gospel. Songs: "Rosie cries a lot", "Wings of a dove", "Gone", "Once", "Just for you", "Slow down brother", "A dear John letter" (met Jean Shepard), "Burning", "Heavenly sunshine".
2013
Sterfdag NL volkszanger Jantje Koopmans (artiestennaam van Johannes Petrus van Eersel, 1924-2013). Levensliedjes, smartlappen. Zong: "Rode rozen", "De eerste kus", "Die mooie ogen", "Die oude melodietjes", "Het dorpscafeetje", "Ik wil een baan", "Liefde", "Rode rozen, witte seringen".
Zoeken
Deze Dag geeft voor elke dag van het jaar een historisch overzicht van gebeurtenissen en verjaardagen in Groningen, Nederland, de Wereld en de Muziek.