Deze Dag in de Geschiedenis

19 maart

Geboortedag Martine Bijl (1948-2019)

19 maart in Groningen

1937
Geboortedag GR fotograaf en cineast Sanne Sannes (1937-67), in Groningen. Hij werd bekend om zijn zwartwitfoto's van vrouwen, met zeer grove korrel. Omstreden door zijn sensuele foto's van naakte jonge meisjes. Boek: "Sex a gogo" (1969). Film: "Dirty girl - Santa Lucia of Sanne Lucia" (1966). Frodo Terpstra maakte over zijn werk en leven de TV-documentaire "De vrouwen van Sanne Sannes". Hij overleed op 30-jarige leeftijd als gevolg van een auto-ongeluk in Bergen (Noord-Holland).
1974
Groningen raakt in de ban van het 'streaken': 14 studenten rennen poedelnaakt over de Grote Markt in de stad. Streaken is het 'onverwachts naakt ten tonele verschijnen met het doel een evenement te verstoren, te provoceren, of zichzelf in de schijnwerpers te plaatsen'.
1974
In Paterswolde wordt officieel de 'Noordelijke Ontwikkelings Maatschappij' (NOM) opgericht voor de provincies Groningen, Friesland en Drenthe. De voorganger van de NOM was in 1971 begonnen als 'Industrialisatiebureau voor het Noorden des Lands'. De NOM moet de economische achterstand van het Noorden gaan wegwerken en de regionale economie gaan versterken.
1993
Sterfdag GR journalist, columnist, commentator en auteur Bart Tammeling (Barend Pieter Tammeling, 1934-93). Geboren in Groningen. Hij was 'de Peetvader van de journalistiek in Groningen'. Begon bij 'Ons Noorden' en de 'Nieuwe Provinciale Groninger Courant'. Stichtte in 1965 'Persbureau Tammeling' (voor o.a. Trouw, ANP en NOS-journaal). Maakte een succes van het huis-aan-huisblad 'De Groninger Gezinsbode'. Schreef columns in o.a. de 'Winschoter Courant', het 'Groninger Dagblad' en de 'Leeuwarder Courant'. Schreef talrijke gedenkboeken en een standaardwerk over de kranten in Groningen en Drenthe: "De krant bekeken" (1988).
1996
Via De Volkskrant lekt uit dat Hans Alders (PvdA) de opvolger wordt van Henk Vonhoff (VVD) als nieuwe commissaris van de koningin in Groningen. Erica Terpstra en Erik Nordholt waren eerder getipt voor die baan. Alders zou tot 2007 CdK in Groningen blijven.
2003
Sterfdag GR dichter en essayist C.O. Jellema (Cornelis Onno Jellema, 1936-2003), in zijn woonplaats Leens. Kanker. De mystieke natuurbeleving staat centraal in zijn poëzie. Herman Gorterprijs 1983 voor "De toren van Snelson". Hendrik de Vriesprijs 1995 voor "Gedichten, oden, sonnetten". A. Roland Holstpenning 1997. Schreef recenties voor diverse dagbladen. Hij overleed in 2003.
2019
Sterfdag GR boer en activist Thies Dijkhuis (1946-2019). Hartkwaal. Laatste boer op de familieboerderij Euvelgunnerheem en succesvol strijder voor behoud van het groene natuurgebied Hunzezone (nu in beheer bij Het Groninger Landschap). Ereburger van de stad Groningen (2017). Over hem maakte Tom Tieman in 2017 de documentaire "De laatste boer van Euvelgunne".

19 maart in Nederland

1924
Geboortedag NL televisiemaker en tekstschrijver Leen Valkenier (1924-96), in Rotterdam. Bedenker en tekstschrijver van het kinder-televisieprogramma "De Fabeltjeskrant" (1968-74 en 1985-92). Werkte vanaf 1974 in de Chanowski-studio mee aan de kinderserie "Paulus de Boskabouter" van Jean Dulieu (Jan van Oort). Begon als copywriter bij een reclamebureau. Hij overleed in 1996 op Ibiza, waar hij een huis had.
1934
Geboortedag NL museumdirecteur Jos van Groeningen (Josef Jan Willem Pierre van Groeningen, 1934-2018), in Utrecht. Hij was samen met zijn echtgenote Janneke van Groeningen (Janneke van Groeningen-Hazenberg, 1943-2007) initiatiefnemer van museum 'De Buitenplaats' in Eelde, met een beeldentuin, een oranjerie en het naastgelegen museale 'Nijsinghhuis'.
1942
Geboortedag NL voetballer en voetbaltrainer Rinus Israel (Marinus David Israel), in Amsterdam. Bijnaam: 'IJzeren Rinus'. Speelde -o.a. als libero- voor DWV, DWS, Feyenoord, PEC Zwolle en 47 interlands in Oranje (3 doelpunten). Trainer: PAOK Saloniki, FC Den Bosch, Dinamo Boekarest, Ghana, Al-Jazira, Al-Wahda (VAE), ADO Den Haag, opnieuw Al-Wahda. Hij onderging in 2002 een bypass-operatie na hartproblemen. Van 2006-10 was hij scout bij Feyenoord. Daarna trainde hij amateurclub Young Boys in Haarlem, en derdedivisionist OFC in Oostzaan.
1948
Geboortedag NL zangeres, actrice, schrijfster en presentatrice Martine Bijl (Martine Catharina Maria Bijl, 1948-2019), in Amsterdam. Theater: one-woman-shows, musical "Tsjechov" (lied "Vanmorgen vloog ze nog"). Films: "Help de dokter verzuipt", "Vroeger kon je lachen". TV: quiz "Meneer van Dale wacht op antwoord" (Net5), serie "Het zonnetje in huis" (RTL4), presentatrice "Heel Holland bakt" (2013-15). Reclame voor 'Hak'. Ze zong: "Het Limburgs klaaglied", "Belletjes", "Benjamin". Ze is door Louis Neefs bezongen in "Martine". In 2015 kreeg ze een hersenbloeding en in 2019 overleed ze. Ze was getrouwd met Berend Boudewijn.
1969
Een grote busstaking breekt uit in zuidwest Friesland. Het CAO-conflict gaat vooral over gelijke beloning van chauffeurs in het stads- en streekvervoer. Pas na een week rijden de bussen weer.
1984
Geboortedag Antilliaans-Nederlandse voetballer Angelo Zimmerman, in Willemstad, op Curaçao. Clubs: Cambuur Leeuwarden, FC Emmen, BV Veendam (2007-09), RBC Roosendaal, opnieuw FC Emmen, WKE, ONS Sneek. Hij werd in 2008 opgeroepen voor de nationale ploeg van de Nederlandse Antillen, en in 2011 -als amateur- voor de ploeg van Curacao. Jongere broer van voetballer Bert Zimmerman.
1985
Geboortedag Spaans-Nederlandse presentatrice en actrice Yolanthe Cabau (Yolanthe Cabau van Kasbergen), op Ibiza. Spaanse vader, NL moeder. TV: o.a. series "Voetbalvrouwen", "Onderweg naar Morgen" (ONM), "Costa!", "Bluf"; presentatie: "Stedenspel", "Temptation Island Vips", "The talent project". Films: "Het geheim van Mega Mindy", "Turkse chick", "Stuk!". Ze ramde in 2008 met opzet een flitspaal voor het BNN-programma "Crazy 88". Ze had van 2007-09 een relatie met zanger Jan Smit, maar verliet hem voor voetballer Wesley Snijder met wie ze van 2010-19 getrouwd was.
1993
Geboortedag Marokkaans-Nederlandse voetballer Hakim Ziyech (Hakim Ziyach), in Dronten. Aanvallende middenvelder, vleugelaanvaller. Clubs: SC Heerenveen, FC Twente, Ajax (2016-20), Chelsea (transfer in 2020 voor ongeveer 44 miljoen euro). Nationaal elftal van Marokko.
1996
Een familiedrama in Assen: een 41-jarige weduwnaar doodt zijn drie kinderen (meisjes van 10 en 9 en een jongetje van 5) en pleegt daarna zelfmoord in zijn woning aan de Lekstraat. De man had het plotselinge overlijden van zijn vrouw niet kunnen verwerken.
1997
Sterfdag Nederlands-Amerikaanse schilder Willem de Kooning (1904-97). Alzheimer. Rotterdammer. Woonde en werkte sinds 1925 in New York City, en sterft daar ook. Abstracte expressionist, had grote invloed op de Amerikaanse schilderkunst. Woonde in New York City. Werk: "Woman" I en II, "Man", "Landscape", "Police Gazette", "Pastorale", "Clam diggers", "Untitled XXV" (in 2006 verkocht voor ruim 34 miljoen US dollar) en "Interchanged" (in 2015 verkocht voor 300 miljoen US dollar).

19 maart in Wereld

1905
Geboortedag Duitse architect, bouwmeester en nazi-minister Albert Speer (1905-81), in Mannheim. Hij maakte plannen voor een grootscheepse verbouwing van de stad Berlijn in opdracht van Adolf Hitler. Hij was van 1937-45 rijksarchitect en van 1942-45 bovendien rijksminister voor Bewapening en Munitie. Kreeg na WO-II 20 jaar cel en kwam vrij in 1966. Hij overleed in 1981 in Londen.
1906
Geboortedag Duitse SS-oorlogsmisdadiger Adolf Eichman (1906-62), in Solingen. Roeide in opdracht van Adolf Hitler miljoenen joden uit, hij bepaalde de logistiek en wordt gezien als een van de hoofdverantwoordelijken voor de massamoord op de joden. Hij vluchtte na WO-II naar Argentinië, werd in 1960 in Buenos Aires ontvoerd door Israëlische commando's, en in 1961 door een rechtbank in Jeruzalem, Israël tot de strop veroordeeld. In 1962 werd hij geëxecuteerd door ophanging.
1922
Geboortedag Britse komiek en entertainer Tommy Cooper (Thomas Frederick Cooper, 1922-84), in Caerphilly, South Wales. Zijn handelsmerk was een rode fez. Bekend om zijn mislukkende goocheltrucs en een schaterlach. TV: "The Tommy Cooper show", "Coopers capers", "Life with Cooper", "Cooper's half hour". Alcoholist, hij overleed in 1984 aan een hartaanval tijdens een rechtstreeks uitgezonden TV-optreden in 'Her Majesty's Theatre' in Londen (het publiek dacht dat hij een grap maakte).
1931
De Amerikaanse staat Nevada legaliseert het gokken. De casino's in Las Vegas en Reno kunnen gebouwd worden.
1933
Geboortedag US romanschrijver Philip Roth (Philip Milton Roth, 1933-2018), in Newark, New Jersey. Schreef: "Portnoy's complaint", "Goodbye Columbus", "The ghost writer", "The anatomy lesson", "Letting go", "American pastoral" (Pulitzer-prijs), "The plot against America", "I married a communist", "The humbling", "Nemesis", "The human stain", "Everyman". Hij stopte met schrijven in 2012 en overleed in 2018.
1936
Geboortedag Zwitserse actrice Ursula Andress, in Ostermundigen, Bern. Films: "Dr. No" (ze speelde 'Honey Rider' in deze eerste James Bond film en werd daarmee de eerste 'Bond girl'), "Fun in Acapulco" (met Elvis Presley), "What's new, pussycat?", "Nightmare in the sun", "4 for Texas" (met Dean Martin en Frank Sinatra, "Die Vogelpredigt", "The fifth musketeer", "Clash of the Titans". Ze was van 1957-66 getrouwd met acteur John Derek (1926-98) en woonde van 1979-83 samen met acteur Harry Hamlin.
1947
Geboortedag US actrice Glenn Close (Glenda Veronica Close), in Greenwich, Connecticut. Film, TV en theater. Films: "Dangerous liaisons", "Fatal attraction", "The big chill", "The world according to Garp", "Jagged edge", "Air Force One", "The paper", "101 Dalmatiërs"-serie, "Tarzan", "Le divorce", "The Stepford wives", "Heights", "Albert Nobbs", "The wife", "Father figures". TV: advocatenserie "Damages", politieserie "The shield". Ze begon bij theatergezelschap 'New Phoenix Repertory Company'.
1950
Sterfdag US schrijver Edgar Rice Burroughs (1875-1950). Geestelijk vader van 'Tarzan', schreef in totaal 23 Tarzan-romans (de meeste zijn verfilmd). Titels: o.a. "Tarzan of the apes", "The son of Tarzan", "Tarzan, lord of the jungle". Schreef ook sciencefiction, in totaal zo'n 70 boeken. De 'Burroughs krater' op Mars is naar hem genoemd.
1955
Geboortedag US acteur en zanger Bruce Willis (Bruce Walter Willis), op een US legerbasis in Idar-Oberstein, Duitsland. Films: "Die hard" serie, "Pulp Fiction", "The sixth sense", "Unbreakable", "Bandits", "Hostage", "The expendables" serie, "Once upon a time in Venice", "Glass". TV: speelde 'David Addison' in de serie "Moonlighting". Zong: "Under the boardwalk", "Respect yourself". Hij was van 1987-2000 getrouwd met actrice Demi Moore en trouwde in 2009 met de Engelse actrice Emma Heming.
1964
Officiële opening van de Grote Sint-Bernhardtunnel, die de verbinding vormt tussen het Italiaanse Valle d'Aosta en het Zwitserse kanton Wallis. De tunnel heeft een lengte van 5798 meter, loopt onder de Grote Sint-Bernhardpas door en maakt deel uit van de E27.
1976
De Britse prinses Margaret (Margaret Rose Windsor, 45) en lord Snowdon (Tony Armstrong-Jones, 46) maken na 17 jaar huwelijk bekend dat ze gaan scheiden van tafel en bed. In 1977 zou het huwelijk worden ontbonden.
1996
In Zuid-Afrika wordt de echtscheiding uitgesproken van Nelson Mandela (1918-2013) en Winnie Mandela (1936-2018), na 38 jaar huwelijk (ze leefden al gescheiden sinds 1992). Winnie werd beschuldigd van criminele activiteiten en betrokkenheid bij de moord op de 14-jarige Stompie Seipei. In 2003 zou ze worden veroordeeld tot vier jaar celstraf wegens fraude en diefstal. Daarna, in 2007, maakte ze een comeback en werd ze weer gekozen in het hoofdbestuur van het ANC.
2005
Sterfdag US auto-ontwerper John DeLorean (John Zachary DeLorean, 1925-2005). Beroerte. Hij dankte zijn reputatie vooral aan zijn roestvrijstalen DeLorean sportwagen met opklapportieren, die later o.a. werd gebruikt in de "Back to the future"-films. Hij werd in 1982 aangeklaagd voor het verkopen van cocaïne maar werd dankzij fouten van de politie vrijgesproken. Hij was van 1974-85 getrouwd met fotomodel, actrice en schrijver Christina Ferrare.
2008
Sterfdag Vlaams-Belgische schrijver-dichter en filmregisseur Hugo Claus (Hugo Maurice Julien Claus, 1929-2008). Ziekte van Alzheimer (euthanasie). Pseudoniemen: 'Dorothea van Male', 'Anatole Ghekiere', 'Jan Hyoens' en 'Thea Streiner'. Schreef: "Het verdriet van Belgie", "De hondsdagen", "Het jaar van de kreeft", "Omtrent Deedee", "Onvoltooid verleden". Constantijn Huygensprijs 1979, Grote Prijs der Nederlandse Letteren 1986, Libris Literatuurprijs 1997 voor "De geruchten". Filmregie: "De verlossing", "Het sacrament", "De leeuw van Vlaanderen".
2008
Sterfdag Engelse sciencefiction schrijver en futuroloog Arthur C. Clarke (Arthur Charles Clarke, 1917-2008). Hij was afgestudeerd in elementaire en toegepaste wiskunde en in natuurkunde. Schreef: "2001: A space odyssey", "2010: Odyssey two", "2061: Odyssey three", "3001: The final odyssey", "A fall of moondust", "Cradle", "The hammer of God", "Astounding days", "Time's eye". Hij woonde vanaf 1956 in Sri Lanka.
19 maart

Geboortedag Ornette Coleman (1930-2015)

19 maart in Muziek

1930
Geboortedag US alt- en tenorsaxofonist, trompettist, violist en componist Ornette Coleman (Randolph Denard Ornette Coleman, 1930-2015), in Fort Worth, Texas. Groepen: 'The Ornette Coleman Quartet', 'Prime Time'. Jazz, avant-garde jazz, hij was één van de grondleggers van de 'free jazz' (album "Free Jazz", 1960). Andere albums: "The shape of jazz to come", "Change of the century", "This is our music". Oeuvre Grammy 2007. Hij overleed in 2015 aan een hartaanval.
1937
Geboortedag US zanger Clarence Frogman Henry (Clarence Henry), in New Orleans, Louisiana. Groeide op in Algiers, nabij New Orleans. Zong met een 'kikker' in zijn stem. Songs: "Ain't got no home", "Trouble, trouble", "Lonely tramp", "Baby, baby please", "(I don't know why I love you) But I do", "You always hurt the one you love".
1946
Geboortedag US zangeres Ruth Pointer, in Oakland, Californië. Ze werd in 1972 het vierde lid van 'The Pointer Sisters'. Songs: "Fire", "Slow hand", "Jump", "Happiness", "I'm so excited", "Neutron dance", "Automatic", "Yes we can can", 'Fairytale", "He's so shy".
1953
Geboortedag US (bas)gitarist Ricky Wilson (Ricky Helton Wilson, 1953-85), in Athens, Georgia. Oprichter van 'The B-52's'. Songs: "Love shack", "Good stuff", "Roam", "Rock lobster", "Planet Claire", "Deadbeat club". Hij overleed in 1985 aan AIDS. N.b.: niet te verwarren met zanger Ricky Wilson van de 'Kaiser Chiefs'.
1953
Geboortedag NL zanger-songwriter, toetsenist en acteur Peter Groot Kormelink, in Groenlo. Groepen: 'Werk in Uitvoering'; met Herman Grimme: 'Splitsing' (song: "Wind en zeilen") en 'De Jazzpolitie' (songs: "Liefdeliedjes", "Ze zijn terug", "Allemaal wel"). Groot Kormelink en Grimme vormden van 1984-98 een songwriters- en producersduo met een studio aan de Tellegenstraat in Groningen. Samen met Bert Heerink en Erik Mesie vormde hij de feestband 'De Heeren van Oranje'. In 2014 begon hij met oude bandleden 'De Splitspolitie' (song: "Een zomer"). Film: "De schippers van de Kameleon".
1957
Elvis Presley koopt voor 102.500 dollars het landhuis 'Graceland' aan de South Bellevue Boulevard in Memphis, Tennessee van Ruth Brown-Moore, die het huis had genoemd naar haar tante Grace. De 'mansion' telt drieëntwintig kamers. Elvis Presley zou er tot zijn dood in 1977 blijven wonen. Tegenwoordig is het huis een drukbezochte toeristenattractie. Song: "Graceland" van Paul Simon.
1959
Geboortedag Engelse zanger Terry Hall, in Coventry. Ska en pop. Groepen: 'The Specials' (songs: "A message to you Rudy", "Gansters", "Nite klub", "Ghost town"; "Nelson Mandela" -met 'Special AKA'), 'Fun Boy Three' (songs: "It ain't what you do it's the way that you do it" en "Really saying something" -met 'Bananarama', "Tunnel of love"). Solo: "Home", "Chasing a Rainbow" (met Damon Albarn).
1969
Geboortedag US zanger-songwriter Gary Jules (Gary Jules Aguirre), in Fresno, Californië. Rock, pop. Songs: "Mad world", "Something else", "Falling awake", "Greetings from the side", "Gone daddy", "Wichita". Hij trad ook op samen met de Canadees-Franse zangeres Mylène Farmer.
1970
Geboortedag Belgische zanger-songwriter en gitarist Gert Bettens, in Merksem. Groep: 'K's Choice', samen met zijn zus Sarah Bettens. Songs: "Another year", "Busy", "Almost happy", "Everything for free", "Believe", "Dad", "Wait", "Mr. Freeze", "Me happy", "Breakfast". Solo: album "Woodface". Hij schreef "Bigger side of me" voor Anouk.
1974
De Amerikaanse undergroundgroep 'Jefferson Airplane' verandert van naam en bezetting en gaat verder als 'Jefferson Starship'.
1976
Sterfdag Britse gitarist en songwriter Paul Kossoff (1950-76). Hartaanval door drugsgebruik tijdens een lijnvlucht van Los Angeles naar New York. Bijnaam: 'Koss'. Groep: 'Free'. Songs: "All right now", "The stealer", "Catch a train", "Sail on". Solo: "Back street crawler", "Molten gold", "Hunter", "Blue soul", "Raging river".
1982
Sterfdag US gitarist Randy Rhoads (Randall William Rhoads, 1956-82). Groep: 'The Ozzy Osbourne Band'. Hij sterft tijdens een spectaculair ongeluk nabij Leesburg, Florida. De chauffeur van de tourbus van de band, Andrew Aycock, maakt een tussenstop bij zijn woning in Leesburg en neemt Rhoads mee in een sportvliegtuigje voor een partijtje laag stuntvliegen. Daarbij wordt de geparkeerde tourbus met aan boord de -nog slapende- overige bandleden geraakt, waarna het vliegtuigje in een huis crasht en explodeert.
Zoeken

Deze Dag geeft voor elke dag van het jaar een historisch overzicht van gebeurtenissen en verjaardagen in Groningen, Nederland, de Wereld en de Muziek.

© 2025 Deze Dag | Copyright en disclaimer